Hải Sơn là một xã miền núi cách trung tâm Thành phố 35 km, có đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc 12 km, gồm 03 dân tộc anh em (Kinh, Dao, Sán Chỉ) cùng sinh sống, trong đó dân tộc Dao, Sán Chỉ chiếm đến 86,8%, xã Hải Sơn được xác định là địa bàn vùng cao, biên giới có vị trí trọng yếu chiến lược về Quốc phòng - an ninh và luôn nhận được sự quan tâm của các cấp các ngành. Đặc biệt, Thành phố Móng Cái đã có nhiều cơ chế chính sách, sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, sát sao giúp cho Hải Sơn có nhiều bứt phá để phát triển … nhất là từ khi tuyến đường Quốc lộ 18C, đường kết nối Hải Sơn - Hải Tiến đi vào hoạt động; và Khu di tích lịch sử Pò Hèn được xếp hạng di tích cấp Quốc gia đã tạo điều kiện thuận lợi để Hải Sơn phát triển, nhất là lĩnh vực du lịch trải nghiệm, du lịch tâm linh; Cùng với đó, thương hiệu ẩm thực của Hải Sơn với những đặc sản như: Ngan đen, Lợn bản, cá suối, rau rừng, mật ong, rượu sim, trà Hoa vàng, sôi ngũ sắc…ngày càng được khẳng định được thương hiệu và thu hút sự quan tâm, tiêu dùng của rất nhiều người dân và du khách. 

Chợ phiên Pò Hèn trong dịp nghỉ lễ 2/9 năm nay trùng đúng dịp tổng kết 10 năm kết nghĩa “Bản - Bản” giữa thôn Pò Hèn (Việt Nam) và thôn Thán Sản (Trung Quốc) với nhiều hoạt động rộn ràng thắm tình đoàn kết hữu nghị giữa 2 thôn Pò Hèn (Việt Nam) và thôn Thán Sản (Trung Quốc).

Đước biết, trước đây chợ phiên Pò Hèn là chợ truyền thống có từ lâu đời, được hình thành trong giai đoạn từ năm 1975 tại khu vực Pò Hèn, là nơi trao đổi hàng hóa của nhân dân trong vùng, giao thương với thôn Thán Sản - Trung Quốc; Chợ được họp vào các ngày mùng 2, 5, 8, 12, 15, 18, 22, 25, 28 âm lịch, đến năm 2000, xã Hải Sơn đã xây dựng lại chợ, các mặt hàng được giao thương chủ yếu là nông, lâm sản của nhân dân trong vùng và một số tiểu thương ở huyện Hải Hà mang các mặt hàng nông sản và nhu yếu phẩm thiết yếu đến giao thương để đổi lấy các lâm sản, nông sản. Năm 2023, được Thành phố bố trí vốn chỉnh trang lại chợ. Việc khôi phục chợ phiên Pò Hèn nhằm bảo tồn nếp văn hóa quen thuộc của người dân vùng cao xã Hải Sơn, để người dân từ các thôn tụ họp, trao đổi, buôn bán những sản phẩm nông sản đơn thuần như gà, lợn, tỏi khô, măng, mật ong rừng, các loại rau, thuốc bắc... Phiên chợ Pò Hèn không chỉ là phiên chợ đơn thuần giao lưu, buôn bán, mà còn là nơi tái hiện, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, giao lưu văn hóa văn nghệ của các dân tộc Dao, Sán Chỉ, Kinh.

Cô Vũ Thi Minh đến từ huyện Hải Hà chia sẻ: “Thật may, khi tôi đến chợ phiên Pò Hèn lần này vào đúng dịp giao lưu văn hóa giữa 2 thôn Pò Hèn (Việt Nam) và thôn Thán Sản (Trung Quốc) nên được thưởng thức một chương trình văn nghệ đặc sắc mang đậm nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc vùng cao Hải Sơn, được hòa mình vào không khí náo nức của ngày Quốc khánh 2/9 với cờ và hoa rực rỡ. Đến chợ không chỉ để mua sắm mà còn để trải nghiệm những nét đặc sắc của sắc màu văn hóa và ngắm nhìn nét đẹp của những cô bé cậu bé theo mẹ xuống chợ thật là một điều thú vị riêng có”

Phiên chợ vùng cao Pò Hèn, xã Hải Sơn có sự tham gia của đồng bào các dân tộc xã Hải Sơn, xã Bắc Sơn (TP Móng Cái) nên du khách đến đây sẽ được thưởng thức các làn điệu hát giao duyên, hát soóng cọ, mua sắm và check - in cùng các trang phục dân tộc; thưởng thức ẩm thực mẹt, mật ong rừng, rau rừng. Đặc biệt, du khách sẽ được kết nối tham quan các điểm du lịch tại xã Hải Sơn như Khu di tích lịch sử quốc gia Pò Hèn, cột mốc 1347, làng bích họa xóm họ Đặng, núi Pa Nai....

Đồng chí Vũ Tuấn Anh - Bí thư Đảng ủy xã Hải Sơn cho biết: “Chợ phiên Pò Hen không chỉ thúc đẩy du lịch và thương mại,và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, mà còn là điểm đến kết nối các tour tuyến du lịch và đón du khách đến với Hải Sơn gắn với du lịch tâm linh tại Khu di tích lịch sử Quốc gia Pò Hèn, du lịch cộng đồng, du lịch khám phá và trải nghiệm tại xã Hải Sơn mà còn thúc đẩy phát triển mạnh mẽ về giao thương cho nhân dân 2 bên biên giới và đẩy mạnh hơn nữa tình cảm hữu nghị gắn bó giữa 2 địa phương 2 nước.”

Chợ phiên Pò Hèn không chỉ là nơi mua - bán hàng hóa mà còn là nơi giữ gìn, bảo tồn và lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp về phong tục tập quán, ẩm thực, trang phục, các hoạt động sinh hoạt văn hóa đặc sắc, trò chơi dân gian của đồng bào các dân tộc. Việc tổ chức Phiên chợ Pò Hèn nhằm khôi phục, bảo tồn và phát huy các nét văn hóa, ẩm thực, sản phẩm truyền thống, các phong tục tập quán đặc sắc của các dân tộc vùng cao đồng thời góp phần phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng tại xã Hải Sơn gắn phiên chợ với phát triển du lịch trải nghiệm làng bích họa xóm họ Đặng, thăm viếng Khu di tích lịch sử quốc gia Pò Hèn, hay đồi hoa sim trên đỉnh Mã Thầu Sơn luôn chào đón du khách đến thăm quan, trải nghiệm...Chợ phiên Pò Hèn sẽ mang đến cho nhân dân và du khách thật nhiều trải nghiệm hấp dẫn và thúc đẩy du lịch vùng cao trên địa bàn TP Móng Cái phát triển./.