Theo thống kê, 9 tháng đầu năm 2024, lực lượng Công an tỉnh Quảng Ninh đã tiếp nhận, xử lý 72 vụ việc liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng (tăng 30,9% về số vụ so với cùng kỳ 2023), tổng số tiền bị chiếm đoạt là trên 150 tỷ đồng. Phương thức, thủ đoạn phổ biến đối tượng thường sử dụng là: tuyển cộng tác viên làm nhiệm vụ hưởng hoa hồng; làm quen, kết bạn rồi mời gọi tham gia đầu tư tài chính, tiền ảo; giả danh cán bộ Công an, Kiểm sát, Tòa án gọi điện đe dọa rồi dẫn dụ để chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân; chiếm quyền sử dụng tài khoản mạng xã hội rồi nhắn tin vay tiền người thân, bạn bè; lừa tiền đặt cọc mua hàng online...

Đặc biệt, sau các hậu quả, thiệt hại nặng nề từ cơn bão số 3 (Yagi) gây ra với người dân Quảng Ninh và nhiều tỉnh thành phía Bắc, các nhóm đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã và sẽ tiếp tục gia tăng hoạt động với 2 phương thức chủ yếu như sau:

(1) Chiếm đoạt tiền ủng hộ từ thiện: Đối tượng tạo lập các trang mạng xã hội giả mạo là fanpage của các cơ quan, tổ chức uy tín (như Mặt trận Tổ quốc, Hội chữ thập đỏ các địa phương) kêu gọi cộng đồng chuyển tiền ủng hộ hoặc tạo lập các tài khoản mạng xã hội “ảo” đăng tải, chia sẻ các bài viết, kèm hình ảnh được tạo ra bằng AI (trí tuệ nhân tạo) về các gia đình, cá nhân có hoàn cảnh vô cùng khó khăn, từ đó kêu gọi quyên góp, chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của đối tượng rồi chiếm đoạt.

Tại Quảng Ninh, sau cơn bão số 3, trên mạng xã hội Facebook đã xuất hiện fanpage giả mạo Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Ninh kêu gọi quyên góp, ủng hộ người dân bị ảnh hưởng bởi cơn bão dễ lừa đảo. Sở Thông tin và truyền thông tỉnh đã tuyên truyền, cảnh báo người dân về nội dung này.

2) Chiếm đoạt tiền của người dân bị thiệt hại, ảnh hưởng bởi bão: Đối tượng mạo danh các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan nhà nước quảng cáo, nhắn tin hàng loạt tới người dân thông báo được nhận quà tặng, gói hỗ trợ khẩn cấp dành cho người bị thiệt hại bởi bão, yêu cầu họ cung cấp thông tin cá nhân hoặc đóng một khoản phí nhỏ để nhận quà, nhận gói hỗ trợ rồi chiếm đoạt. Ngoài ra, một số trường hợp đối tượng yêu cầu người dân truy cập vào các đường link chứa mã độc để tấn công chiếm quyền sử dụng thiết bị di động và chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Để chủ động phòng ngừa với các phương thức, thủ đoạn lừa đảo nêu trên, Công an tỉnh Quảng Ninh vừa có văn bản đề nghị Ủy ban mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh; các sở, ban, ngành thuộc Tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ phối hợp thực hiện một số nội dung như sau:

1. Tổ chức phổ biến, tuyên truyền về các phương thức, thủ đoạn lợi dụng danh nghĩa hoạt động kêu gọi từ thiện sau cơn bão số 3 để thực hiện hành vi lửa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng nhằm nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác cho cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị và quần chúng nhân dân trên địa bàn tỉnh. Khuyến cáo người dân tuyệt đối không chuyển tiền quyên góp, ủng hộ thông qua các tổ chức, cá nhân không có danh tính rõ ràng hoặc tài khoản ngân hàng không rõ nguồn gốc; không chuyển tiền để nhận quà, tiền cứu trợ; thưởng xuyên theo dõi thông tin trên các phương tiện truyền thông chính thống để cập nhật tin tức chính xác về tình hình người dân bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3, đồng thời tuyên truyền đến người thân, bạn bè về các phương thức, thủ đoạn lừa đảo trên.

2. Quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động kêu gọi từ thiện tại địa bàn tỉnh, đặc biệt các hoạt động diễn ra trên mạng xã hội, tránh tình trạng để các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Yêu cầu các tổ chức, cá nhân có ý định tổ chức các hoạt động kêu gọi từ thiện thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền), địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật), thời gian cam kết phân phối và gửi văn bản đến UBND cấp xã nơi cư trú để theo dõi, giám sát theo quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 của Chính Phủ về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.

3. Khi phát hiện các thông tin, vụ việc lợi dụng danh nghĩa hoạt động từ thiện sau cơn bão số 3 để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, đề nghị các đơn vị trao đổi về Công an tỉnh (qua Phòng An ninh mạng và PCTP sử dụng công nghệ cao) để kịp thời có biện pháp xác minh, xử lý.