Căn cứ văn bản số 4394/CAT ngày 28/6/2022 của Công an tỉnh về việc phối hợp tuyên truyền thủ đoạn “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, Trung tâm Truyền thông và Văn hóa thành phố Móng Cái thông tin, tuyên truyền một số nội dung để người dân nắm bắt, nhận diện, nâng cao cảnh giác.  

Tình trạng lừa đảo qua điện thoại xảy ra phổ biến (nguồn ảnh: Công an nhân dân - https://cand.com.vn)

Dưới đây là một số thủ đoạn lừa đảo mà các đối tượng sử dụng gồm: 

1. Giả danh các nhà mạng gọi điện thông báo số thuê bao điện thoại của nạn nhân đã trúng thưởng tài sản có giá trị lớn, để nhận được phần thưởng đó phải mất phí, nếu đồng ý nhận thưởng thì chuyển trả phí vào số tài khoản mà các đối tượng lừa đảo cung cấp, khi người dân đóng tiền vào để nhận thưởng thì các đối tượng chặn liên lạc lại và chiếm đoạt số tiền đó.

2. Đối tượng giả danh là cán bộ Ngân hàng gọi điện cho bị hại thông báo bị hại có người chuyển tiền vào tài khoản nhưng do bị lỗi nên chưa chuyển được hoặc thông báo phần mềm chuyển tiền Internet Banking của khách hàng bị lỗi... nên yêu cầu khách hàng cung cấp mã số thẻ và mã OTP để kiểm tra. Các đối tượng sử dụng thông tin bị hại cung cấp để truy cập vào tài khoản và rút tiền của bị hại.

3. Giả danh nhân viên giao hàng, bưu phẩm gọi điện thông báo người dân có thông báo xử phạt nguội vi phạm giao thông, bưu phẩm chưa được nhận có nội dung bị khởi kiện để từ đó kết nối nạn nhân với các đối tượng khác giả danh cán bộ Công an, Toà án thông báo bị hại có liên quan đến các vụ án như "Mua bán ma túy”; rửa tiền và yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoản mà các đối tượng lừa đảo đưa ra để phục vụ công tác điều tra, xử lý. Khi người dân do lo sợ và chuyển tiền vào tài khoản các đối tượng yêu cầu thì các đối tượng chuyển tiếp số tiền đó vào nhiều tài khoản khác và chiếm đoạt. Đã xảy ra nhiều vụ với số tiền bị chiếm đoạt rất lớn, từ vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng.

4. Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin và nhu cầu kiếm tiền nhanh của bị hại, các đối tượng giả mạo tuyển cộng tác viên xử lý đơn hàng cho các sàn thương mại điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Bằng thủ đoạn lập các trang Facebook giả mạo các nhãn hàng, trang thương mại điện tử như: Tiki.vn, Lazada, TokyoLive, Shopee... và chạy quảng cáo, khi bị hại nhắn tin hỏi cách thức làm cộng tác viên, các đối tượng sẽ gửi các thông tin về công ty, nhân viên chăm sóc khách hàng... và yêu cầu gửi thông tin cá nhân, kết bạn Zalo để tư vấn. Ban đầu đối tượng gửi đường dẫn các sản phẩm có giá trị nhỏ khoảng vài trăm ngàn đồng để bị hại chọn và xác thực đơn, chụp ảnh đơn hàng gửi cho đối tượng qua Zalo, Facebook chuyển tiền vào các tài khoản do đối tượng cung cấp và được đối tượng chuyển lại toàn bộ số tiền đã bỏ ra mua hàng cùng với hoa hồng từ 3-20%. Sau một số lần tạo niềm tin bằng cách trả gốc và hoa hồng như cam kết ban đầu, tiếp theo đối tượngviện lý do là "bạn đã được công ty nâng hạng" và gửi các đường dẫn sản phẩm trên sàn Lazada, Shopee... có giá trị lớn hơn và tiếp tục yêu cầu bị hại chụp lại hình ảnh sản phẩm đồng thời chuyển tiền. Khi đã nhận được, đối tượng không chuyển tiền mà tiếp tục thông báo cho cộng tác viên phải tiếp tục thực hiện nhiệm vụ khác thì mới được chuyển lại tiền và hoa hồng (thực chất là tiếp tục chuyển tiền vào tài khoản đối tượng). Sau đó các đối tượng chiếm đoạt tiền của bị hại.

5. Lừa đảo thông qua các sàn giao dịch trên mạng. Các đối tượng mời chào, lôi kéo bị hại tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch tiền ảo... do đối tượng thiết lập, cam kết cam kết sẽ hưởng lợi nhuận cao khi tham gia hệ thống. Các đối tượng thường quảng bá, đánh bóng tên tuổi bằng cách đăng tin, bài trên mạng xã hội, tổ chức các buổi hội thảo, gặp mặt offline, tự nhận là chuyên gia đầu tư, người truyền cảm hứng, người dẫn đường... để lừa đảo, kêu gọi đầu tư vào hệ thống do chúng thiết lập. Khi huy động được lượng tiền đủ lớn, các đổi tượng sẽ can thiệp vào các giao dịch, điều chỉnh thắng thua hoặc báo lỗi, ngừng hoạt động (sập sàn) để chiếm đoạt tiền của người tham gia.

6. Đối tượng sử dụng thông tin cá nhân, hình ảnh của các đồng chí Lãnh đạo các cơ quan chính quyền, đoàn thể... để thiết lập tài khoản mạng xã hội (Zalo, Facebook...) mạo danh. Sau đó, các đối tượng sử dụng tài khoản mạo danh để kết bạn, nhắn tin trao đổi vay, mượn tiền của bạn bè, người thân,đồng nghiệp, cấp dưới... và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyển đến; hoặc đối tượng lừa đảo sử dụng hack (chiếm đoạt quyềnđiều khiển) tài khoản mạng xã hội sau đó tạo ra kịch bản nhắn tin lừa đảo đến bạn bè của chủ tài khoản mạng xã hội và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyển đến tài khoản ngân hàng do các đối tượng chỉ định.

7. Thủ đoạn cho vay tiền qua app (vay tiền online). Lợi dụng tâm lý vay tiền online thuận lợi, nhanh chóng, không phải ra ngân hàng làm thủ tục, các đối tượng lập ra các trang trên mạng xã hội (Zalo,Facebook...) chạy quảng cáo để tiếp cận các bị hại. Sau khi tiếp cận được nạn nhân, các đối tượng sẽ gửi các đường link kết nối với CH Play để các bị hại cài đặt ứng dụng vào điện thoại và làm theo ứng dụng của App. Sau đó, khi bị hại đăng nhập app để vay tiền thì app sẽ báo lỗi, các đối tượng yêu cầu bị hại phải chuyển tiền đặt cọc để mở lại app thì mới giải ngân được (sau khi giải ngân thì sẽ trả lại tiền cọc và tiền cho vay), hoặc các đối tượng yêu cầu nạn nhân mua bảo hiểm khoản vay, đóng tiền phí giải ngân... Nhiều bị hại thực hiện chuyển nhiều lần để được vay tiền cho đến khi nghi ngờ bị lừa không chuyển nữa thì các đối tượng lừa đảo thôngbáo nếu khôngchuyển nữa thì không lấy lại được số tiền đã chuyển và chiếm đoạt số tiền này của bị hại.

8. Lợi dụng tình hình dịch Covid -19 để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng tạo các tài khoản mạng xã hội để đăng bán các dụng cụ, thiết bị y tế chống dịch...Khi bị hại kết nối và đặt cọc hoặc thanh toán số tiền theo thoả thuận, các đối tượng chặn liên hệ, đổi số điện thoại...và chiếm đoạt số tiền đã nhận được; hoặc lợi dụng nhu cầu người dân từ nước ngoài về nước gia tăng, các đối tượng tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả để đăng tin trên các trang, hội nhóm... để đăng bán vé máy bay cho người dân có nhu cầu từ nước ngoài về nước.Khi bị hại hỏi mua, thoả thuận xong giá cả thì các đối tượng yêu cầu thanh toán và đồng thời gửi cho khách hàng các hình ảnh giả về vé máy bay do các đối tượng tự tạo ra, sau đó chiếm đoạt số tiền bị hại thanh toán.

9. Đặc biệt là trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Làm giả, sử dụng tài liệu của cơ quan tổ chức; Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính,mạng viễn thônghoặc phương tiện điện tử của người khác” xảy ra tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh; thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh do Công an tỉnh Quảng Ninh triệt phá đã phát hiện phương thức thủ đoạn mới đó là: Các đối tượng sử dụng các thiết bị chuyên dùng để phát tán tin nhắn lừa đảo dưới dạng sử dụng tên thương hiệu của các ngân hàng TPBank, SHB, VCB,... đến các thuê bao di động. Nội dung tin nhắn như: “Chung toi phat hien tai khoan cua ban dang tieu dung o nuoc ngoai, neu khong phai ban dang giao dich, vui long dang nhap shbank-cys.top de huy giao dich” hoặc “Tai khoan cua ban da mo dich vu tai chinhtoan cau phi dich vu hang thang la 2.200.000VND se bi tru trong 2 gio. Neukhong phai ban mo dich vu vui long nhan vao tpbank.com-ins.xyz de huy”, hoặc “ VCB Digibank tran trong thong bao tai khoan cua quy khach hien tai da bi khoa. Dang nhap WWW. Vcbdlegirbank. com de xac thuc ngay hom nay”.

Khi người bị hại nhận được tin nhắn và nhấn vào đường dẫn, thiết bị sẽ được chuyển hướng đến một trang Web giả mạo ngân hàng để đăng nhập tài khoản/mật khẩu, sau đó đối tượng có thể đánh cắp tài khoản/mật khẩu để thực hiện các hoạt động chuyển tiền đến tài khoản của đối tượng để chiếm đoạt tài sản.

Đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng đa dạng nhiều hình thức, người dân cần nâng cao cảnh giác (nguồn ảnh: Công an nhân dân - https://cand.com.vn)

Thực tế hiện nay có nhiều hình thức, thủ đoạn lừa đảo rất tinh vi, khiến nhiều người mất cảnh giác tin theo và chịu tổn thất về kinh tế, tinh thần. Nhiều vụ việc khi xảy ra mới thông báo lên cơ quan chức năng thì đã muộn, kẻ lừa đảo đã chiếm đoạt tài sản, lấy tiền “cao chạy xa bay” hoặc xóa dấu tích phạm tội. Việc điều tra, truy tìm cũng gặp khó khăn khi chưa thể xác minh được mọi thông tin trong thời gian ngắn. Do đó, để không bị rơi vào “bẫy” của kẻ lừa đảo, nhân dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác hơn nữa trước mọi hành vi, thủ đoạn có dấu hiệu bất thường, không tin và làm theo khi chưa biết rõ chính xác nội dung; đồng thời thông báo, tích cực tuyên truyền cho người thân, gia đình, trình báo để các cơ quan chức năng kịp thời ngăn chặn, xử lý./.