Sáng 25/2, TP Móng Cái long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích cấp tỉnh đối với di tích lịch sử Đình Quất Đông, xã Hải Đông. Tới dự có các đồng chí: Dương Thị Huệ, Ủy viên BTV Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Thành phố; Đỗ Viết Mạnh, Ủy viên BTV Thành ủy, Trưởng Ban Dân vận Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Thành phố; Nguyễn Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND Thành phố; lãnh đạo các Ban Xây dựng Đảng; Đồng chí Nguyễn Ngọc Dũng - Bí thư Đảng ủy, chủ tịch UBND xã Hải Đông cùng các ban, ngành, đoàn thể, địa phương cùng đông đảo nhân dân trên địa bàn xã Hải Đông.

Di tích đình Quất Đông thuộc địa phận thôn 2, xã Hải Đông là một trong những công trình có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa tâm linh, được hình thành và tồn tại gắn liền với sự hình thành, phát triển của cộng đồng làng xã Quất Đông (nay là Hải Đông) qua các thời kỳ; gắn liền với cuộc sống lao động, sản xuất và chiến đấu của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn. Đây là nơi thờ các vị thần: Cao Sơn Đại Vương Thượng Đẳng Thần, Hưng Nhượng Đông Hải Đại Vương Thượng Đẳng Thần Trần Quốc Tảng, Huyền Quốc Lã Thái Úy Thượng Đẳng Thần Lý Thường Kiệt, Không Lộ, Giác Hải, Thủy Tiên Long Vương Tôn Thần, Thiền sư Không Lộ, Giác Hải. 

Trong đời sống tâm linh của cộng đồng cư dân xã Hải Ðông từ xưa tới nay, Đình Quất Đông giữ một vị trí hết sức quan trọng. Từ khi ra đời, di tích đình Quất Đông luôn là thiết chế văn hóa quan trọng của cộng đồng dân cư. Đây vừa là công trình tín ngưỡng tâm linh - nơi thực hành tín ngưỡng, nơi dân làng gửi gắm niềm tin thiêng liêng và tôn thờ các vị Thần - Thành hoàng làng, cầu mong Thành hoàng làng chở che, phù hộ cho dân làng có sức khỏe dồi dào, tránh được tai ương, làm ăn thuận buồm xuôi gió; vừa là trung tâm hành chính, văn hóa tín ngưỡng của cộng đồng. Thông qua việc thờ cúng các vị thần và thực hiện nghi lễ tín ngưỡng, nhân dân Quất Đông xưa - Hải Đông ngày nay hiểu rõ về nhân vật đang được thờ, qua đó giáo dục về truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, về đạo lý uống nước nhớ nguồn, nâng cao lòng tự hào dân tộc, củng cố niềm tin thiêng liêng vào các vị thần, tăng cường ý thức cộng đồng, tạo nên sức mạnh để chiến thắng thiên nhiên, chiến thắng kẻ thù, xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp.

Trải qua các giai đoạn lịch sử, dưới tác động của tự nhiên, di tích đình Quất Ðông đã bị xuống cấp. Đình Quất Đông hiện nay là ngôi đình được dựng lại vào năm 2002 và tu bổ tôn tạo năm 2018 trên nền đình cũ; trên một gò đất cao ráo nằm giữa cánh đồng đất cát ở phía Nam xã Hải Đông với khuôn viên rộng 730m2, gồm các hạng mục sau: Nghi môn, tường bao, sân vườn, đình, nhà sắp lễ và nhà khách. Từ đó đến nay, di tích đình Quất Ðông luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy – HĐND – UBND - UBMTTQ xã Hải Ðông và dự tham gia, ủng hộ của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn nhằm bảo tồn, phát huy giá trị của di tích; trở thành một địa điểm sinh hoạt văn hóa, tâm linh không thể thiếu thiếu trong đời sống của cộng đồng dân cư xã.

Ghi nhận và khẳng định những giá trị lịch sử văn hóa của di tích, năm 2015, di tích đình Hải Đông đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt vào danh mục di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh của Tỉnh. Đến ngày 18/01/2023, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Quyết định số 165/QĐ- UBND về việc xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh đối với di tích lịch sử Đình Quất Đông, xã Hải Đông. Sự kiện này là mốc son ý nghĩa trong hành trình bảo tồn, phát huy giá trị của di tích; là sự ghi nhận, tôn vinh những giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa của di tích đình Quất Đông; là sự ghi nhận công lao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hải Đông nói chung, Thành phố Móng Cái nói riêng.

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND Thành phố biểu dương và chúc mừng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hải Đông cùng các đơn vị phối hợp đã chủ động, tích cực trong công tác bảo tồn; triển khai các quy trình, hoàn thiện hồ sơ để Di tích được xếp hạng cấp Tỉnh. Đồng chí nhấn mạnh, trong thời gian qua, TP Móng Cái đã tập trung công tác lãnh đạo chỉ đạo, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - xã hội và sự tham gia, ủng hộ của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn để triển khai hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa nói chung và di tích đình Quất Ðông nói riêng. Gắn bảo tồn, phát huy giá trị các di sản với phát triển kinh tế- xã hội của thành phố, trọng tâm là ngành du lịch. Đến nay, trên địa bàn thành phố có 02 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 59 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được kiểm kê và bổ sung vào danh mục của Tỉnh Quảng Ninh; trong đó, có 05 di tích xếp hạng cấp Quốc gia, 10 di tích xếp hạng cấp Tỉnh.

Đồng chí khẳng định, việc xếp hạng cấp Tỉnh đối với di tích đình Quất Đông vừa là căn cứ pháp lý quan trọng, vừa là cơ  sở, là điều kiện cần thiết để tiếp tục thực hiện tốt việc huy động các nguồn lực đảm bảo công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di tích ở một tầm cao hơn, ngày càng thu hút đông đảo nhân dân và du khách đến dâng hương và thăm quan. Để tiếp tục phát huy giá trị của di tích, góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử văn hóa cho các tầng lớp nhân dân, đồng chí đề nghị Cấp ủy Đảng, chính quyền và các ban ngành đoàn thể, các tầng lớp nhân dân xã Hải Đông nói riêng, Thành phố Móng Cái nói chung tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị Di tích; khẩn trương rà soát, kiện toàn Ban quản lý di tích theo quy định về việc phân cấp quản lý di tích; xây dựng quy chế hoạt động, phân công rõ trách nhiệm cho từng thành viên trong công tác quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị của di tích.

UBND xã và Ban quản lý Di tích Đình Quất Đông tiếp tục phát huy truyền thống của địa phương, quan tâm quản lý, huy động các nguồn lực, đặc biệt là nguồn xã hội hóa để đầu tư chỉnh trang khuôn viên, mua sắm hoàn thiện, đồng bộ các đồ nội thất, hiện vật, đồ thờ tại di tích để đảm bảo tính thống nhất, trang trọng, linh thiêng phù hợp không gian chung. Chú trọng công tác chỉnh trang cảnh quan;  xây dựng bổ sung công trình phụ trợ, bãi đỗ xe …nhằm hỗ trợ tốt hơn hoạt động của di tích. Thực hiện việc khoanh vùng, bảo vệ di tích theo ranh giới đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; hoàn thiện hồ sơ đề nghị Thành phố xem xét cập nhật phạm vi khoanh vùng bảo vệ đình Quất Đông vào Quy hoạch sử dụng đất thành phố Móng Cái giai đoạn 2021 - 2030 và báo cáo, đề xuất UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất thành phố Móng Cái giai đoạn 2021 - 2030, để chuyển mục đích sử dụng diện tích đất này sang đất tín ngưỡng.

Bên cạnh đó, nghiên cứu, tập hợp các tư liệu, hoàn thiện hồ sơ đề nghị phục dựng lễ hội đình Quất Đông trên cơ sở kế thừa, phát huy những giá trị văn hóa cổ truyền ở địa phương kết hợp với tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn hóa tiêu biểu của vùng miền. Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá, xây dựng di tích trở thành một điểm du lịch tâm linh, thu hút du khách trên hành trình tham quan TP Móng Cái đến tham quan, chiêm bái; một địa chỉ giáo dục truyền thống của địa phương.

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND Thành phố cũng yêu cầu  phòng Văn hóa - Thông tin Thành phố và các ngành chức năng của Thành phố chủ động phối hợp, hướng dẫn UBND xã Hải Đông trong việc triển khai công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích đình Quất Đông đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Với bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa; với sự quyết tâm, đồng lòng của cấp chính quyền và nhân dân xã Hải Đông, Thành phố tin tưởng, trong thời gian tới, di tích lịch sử Đình Quất Đông sẽ tiếp tục được bảo tồn và phát huy mạnh mẽ giá trị trở thành điểm đến du lịch văn hóa tâm linh hấp dẫn và thu hút được đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh.

Tại buổi lễ, các đồng chí lãnh đạo thành phố Móng Cái đã trao Bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh Đình Quất Đông cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hải Đông. Đại biểu và Nhân dân, du khách đã thực hiện nghi lễ dâng hương tại di tích.