- Ngày mai 31-3, TP Móng Cái tổ chức hội thảo “Định hướng phát triển và đề xuất các giải pháp, cơ chế chính sách để xây dựng Móng Cái trở thành thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại”. Đề nghị đồng chí cho biết xuất phát từ đâu mà thành phố có ý tưởng này và hội thảo nhằm hướng đến những mục tiêu gì?

+ TP Móng Cái là địa phương có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển. Nằm trong địa bàn động lực phát triển của vành đai kinh tế vịnh Bắc Bộ, nhất là trong quan hệ hợp tác Việt - Trung, Móng Cái được xác định là điểm giao thoa, hội tụ quan trọng và là cửa ngõ để ASEAN, Việt Nam phát triển quan hệ kinh tế với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Với tiềm năng, lợi thế đó, những năm qua, T.Ư và tỉnh đã quan tâm, có cơ chế, chính sách cho thành phố phát triển. Tuy nhiên, quá trình xây dựng thành phố theo các mục tiêu, định hướng đã xác định đang gặp rất nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân khách quan rất quan trọng, là một số cơ chế, chính sách hiện hành chưa đủ mạnh để thúc đẩy khai thác hết tiềm năng, lợi thế của thành phố. Bên cạnh và đối diện TP Móng Cái là TX Đông Hưng (Trung Quốc) đang phát triển nhanh, mạnh hơn, do họ có nguồn lực đầu tư và cơ chế chính sách phù hợp. Bộ Chính trị, Chính phủ và BTV Tỉnh uỷ đã có những chủ trương mang tính chiến lược, định hướng quan trọng cho sự phát triển của thành phố. Để thành phố phát triển theo đúng mục tiêu T.Ư, tỉnh chỉ đạo, việc xác định và tìm ra được mô hình phát triển và những cơ chế chính sách đặc thù áp dụng cho thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái là rất quan trọng. Chúng tôi trăn trở, suy nghĩ và đã nhiều lần tham khảo các đồng chí lãnh đạo các Viện nghiên cứu và một số đồng chí lãnh đạo cấp cao đến thăm và làm việc với thành phố.
Qua ý tưởng các nhà khoa học, các nhà lý luận, thành phố báo cáo xin chủ trương của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh và được các đồng chí lãnh đạo tỉnh đồng tình ủng hộ và rất quan tâm chỉ đạo thành phố thực hiện các bước để có được cuộc hội thảo khoa học quan trọng vào ngày 31-3-2012 do TP Móng Cái và Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH&ĐT) đồng chủ trì tổ chức.
Cuộc hội thảo nhằm tới 2 mục tiêu cơ bản. Một là: xác định được mô hình phát triển của thành phố trong giai đoạn tới trên cơ sở lý luận, thực tiễn phát triển của thành phố trong bối cảnh hội nhập quốc tế và kinh nghiệm các mô hình phát triển tương tự trên thế giới như: Thâm Quyến (Trung Quốc), Dubai (Ấn Độ), Incheon (Hàn Quốc)...  có thể lấy mô hình đặc khu kinh tế để xem xét thảo luận trong hội thảo này. Hai là: thảo luận, định hình các cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù cần có để áp dụng cho thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái có sức phát triển mang tính đột phá để đạt được mô hình phát triển đó.

- Thủ tướng đã ban hành Quyết định 99/2009/QĐ-TTg (QĐ 99) phê duyệt Đề án phát triển thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái đến năm 2020, trong đó đã nêu rõ những cơ chế, chính sách và danh mục các công trình cần ưu tiên đầu tư. Đề nghị đồng chí cho biết khó khăn, vướng mắc và những đề xuất của thành phố nhằm thực hiện tốt quyết định nói trên?
+ Ngày 29-7-2009, TP Móng Cái vui mừng, phấn khởi được Thủ tướng ký QĐ 99 phê duyệt Đề án phát triển thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái đến năm 2020. Đây là niềm vinh dự, tự hào của Đảng bộ, nhân dân thành phố trước sự quan tâm của T.Ư. Quyết định trên đã trở thành cứ liệu quan trọng khi thành phố giới thiệu với bạn bè, các doanh nghiệp trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu cơ hội đầu tư. Song thành phố cũng nhận thức được rằng đây là trách nhiệm hết sức lớn lao mà Chính phủ và tỉnh đã giao cho thành phố.
Theo QĐ 99, mục tiêu được phê duyệt đến năm 2020 là xây dựng TP Móng Cái đạt tiêu chí đô thị loại 2 (tuy nhiên, với tiêu chí này, tỉnh và thành phố quyết tâm đạt trước 2015) và đến năm 2020 xây dựng thành phố trở thành thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại, xanh, thân thiện với môi trường; là hạt nhân của khu kinh tế mở, một trung tâm kinh tế của vành đai kinh tế ven biển vịnh Bắc Bộ; GDP bình quân đầu người đạt 60 đến 65 triệu đồng/người/năm. 2 nhóm nhiệm vụ cơ bản; 7 nhóm cơ chế chính sách ưu đãi và 26 công trình trọng điểm ưu tiên đầu tư giai đoạn 2010-2012.
Thời gian qua, được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của tỉnh, sự hỗ trợ của các sở, ngành, thành phố đã triển khai thực hiện QĐ 99, đạt được một số kết quả quan trọng bước đầu. Đó là đã triển khai đầu tư xây dựng được 7 công trình với số vốn trên 100 tỷ đồng. Đã định hình, quy hoạch các phân khu chức năng quan trọng như: Khu hợp tác kinh tế song phương, cầu Bắc Luân 2, khu cảng thuỷ nội địa, các trung tâm du lịch… Tuy nhiên, khó khăn nhất vẫn là việc thực hiện 7 nhóm cơ chế chính sách ưu đãi do chưa có hướng dẫn của các bộ, ngành liên quan, do đó chưa phát huy được hiệu quả.
Tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư Quảng Ninh 2012, Thủ tướng chỉ đạo những định hướng lớn cho sự phát triển của TP Móng Cái, đó là: “Huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước để tập trung đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, trong đó ưu tiên các công trình có ý nghĩa chiến lược như: Các tuyến giao thông đường bộ Nội Bài - Hạ Long, Hạ Long - Móng Cái, đường nối Hạ Long với đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, đường cao tốc Hải Hà - Móng Cái”; “…Xây dựng Móng Cái trở thành thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển vành đai kinh tế ven biển, nối Quảng Ninh với các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và nối Quảng Ninh với Quảng Tây - Trung Quốc; thúc đẩy mạnh mẽ thương mại, đầu tư, du lịch giữa Việt Nam với Trung Quốc và các nước ASEAN để cùng có lợi, cùng phát triển”.
Thực hiện QĐ 99 và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, với thực tiễn phát triển và những khó khăn trong việc thực hiện QĐ 99, TP Móng Cái rất mong nhận được các văn bản hướng dẫn thi hành của các bộ, ngành T.Ư; đồng thời mong muốn Chính phủ tiếp tục quan tâm hỗ trợ vốn đầu tư các công trình theo QĐ 99 để thành phố sớm đạt được các mục tiêu Thủ tướng đã chỉ đạo và đây cũng là một trong những nội dung sẽ được các nhà khoa học quan tâm thảo luận tại hội thảo lần này.
- Hội thảo sẽ tập trung vào những nội dung gì và lãnh đạo thành phố mong muốn qua hội thảo này, Móng Cái sẽ gặt hái được những thành công gì, thưa đồng chí?
+ Chủ đề hội thảo đã thể hiện rõ nội dung là “Định hướng phát triển và đề xuất các giải pháp, cơ chế chính sách để xây dựng Móng Cái trở thành thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại”. Như vậy, nội dung hội thảo sẽ tập trung vào 2 nhóm vấn đề cơ bản. Một là các mô hình phát triển; kinh nghiệm quốc tế và định hướng mô hình phát triển thành phố cửa khẩu quốc tế hiện đại do Giáo sư, tiến sĩ, kiến trúc sư Salvador Pezer Arroyo (Quốc tịch Tây Ban Nha, thành viên Công ty CP Tư vấn thiết kế Salvador Pezer Arroyo và cộng sự) - là một trong 10 kiến trúc sư hàng đầu thế giới theo trường phái hậu hiện đại, giới thiệu, đề xuất định hướng phát triển không gian đô thị thành phố đến năm 2025, tầm nhìn ngoài 2025. Hai là cơ chế, chính sách, giải pháp huy động nguồn lực và quản lý thành phố hiện đại.
Tại hội thảo lần này, các nhà khoa học, các nhà lý luận, các học giả, các nhà quản lý sẽ cùng bàn bạc đưa ra những luận cứ khoa học, các căn cứ thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế để xây dựng TP Móng Cái đạt được các mục tiêu của Bộ Chính trị tại Thông báo kết luận số 47/KL-TW và QĐ 99. Kết luận của hội thảo sẽ tập trung 3 vấn đề cơ bản, là: Lựa chọn mô hình phát triển thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái; mô hình quản lý hành chính nhà nước; cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù tạo thế đột phá cho thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái phát triển nhanh, mạnh và bền vững, trong đó tập trung mạnh vào cơ chế huy động nguồn lực, thu hút đầu tư, thu hút nguồn nhân lực vào thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái.
Những nội dung trên của hội thảo sẽ là căn cứ khoa học quan trọng để Ban tổ chức hội thảo và TP Móng Cái trình tỉnh, T.Ư nghiên cứu, xem xét quyết định rõ mô hình, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ thành phố thực hiện đạt được các mục tiêu phát triển mà Bộ Chính trị, Chính phủ và Thủ tướng đã chỉ đạo. Sự thành công của hội thảo sẽ là dấu ấn quan trọng trong lịch sử phát triển của thành phố cửa khẩu quốc tế Móng Cái trong tương lai. Do đó, Đảng bộ và nhân dân thành phố đang rất mong chờ, gửi gắm niềm tin và hy vọng vào sự thành công của Hội thảo.

- Xin cảm ơn đồng chí. Chúc TP Móng Cái tổ chức hội thảo thành công!

Văn phòng HĐND-UBND thành phố Móng Cái phối hợp BQN thực hiện