Nông sản "đi" Trung Quốc tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn

17/12/2018 09:48
Xuất khẩu nhiều mặt hàng, đặc biệt là nhóm hàng nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc được dự báo sẽ tăng trưởng khả quan trong thời gian tới, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, về dài lâu, xuất khẩu nông, thủy sản nói chung sang thị trường này tiếp tục còn phải đối mặt không ít khó khăn, thách thức.

Người tiêu dùng Trung Quốc, nhất là ở các thành phố lớn chưa có nhiều thông tin về hàng nông sản Việt Nam.  Ảnh: Nguyễn Thanh

Thủy sản, gạo, rau quả đều tăng

Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) và Cục Công nghiệp địa phương (Bộ Công Thương): Xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là nhóm hàng nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc trong tháng cuối năm có nhiều thuận lợi do nhu cầu tăng cao trong các dịp lễ, tết cuối năm khiến các nhà nhập khẩu Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động mua vào. 

Cụ thể, với mặt hàng thủy sản: Xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới sẽ khả quan hơn do nhu cầu sử dụng sản phẩm thủy sản của Trung Quốc đang ở mức cao, đặc biệt là mặt hàng cá tra, cá ngừ, tôm đông lạnh, cá đóng hộp tẩm gia vị... 

Trong khi đó, từ ngày 1/7/2018, Trung Quốc đã chính thức giảm thuế nhập khẩu từ 2-10% cho 221 sản phẩm thủy sản từ các quốc gia thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đặc biệt, thuế nhập khẩu philê cá tra đông lạnh giảm từ 10% xuống còn 7%; thuế suất cá tra tươi hoặc ướp lạnh giảm từ 12% xuống 7% sẽ tạo cơ hội để doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này. 

Với mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực là gạo, từ đầu năm 2018 đến nay, cơ cấu các mặt hàng gạo xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đã có sự thay đổi đáng kể so với cùng kỳ năm 2017 khi giảm gạo nếp, gạo trắng và tăng mạnh gạo thơm, gạo đồ. 

Đáng chú ý, từ ngày 1/7/2018, thuế nhập khẩu với tất cả loại gạo nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam vào thị trường Trung Quốc chịu thuế suất ở mức 40%-50% (riêng tấm có thuế nhập khẩu là 5%). 

Hai đơn vị của Bộ Công Thương dự báo: Xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc sẽ tích cực hơn trong thời gian tới do Trung Quốc tăng cường nhập khẩu gạo nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng cao trong dịp lễ, tết cuối năm; đồng thời bổ sung thêm nguồn cung khi nhập khẩu của nước này chỉ đạt mức thấp trong 9 tháng năm 2018. 

Với mặt hàng rau quả: Từ cuối tháng 10 đến nay, xuất khẩu các loại hoa quả trái cây vùng nhiệt đới sang thị trường Trung Quốc qua cửa khẩu Móng Cái đang gia tăng đáng kể. Lượng sản phẩm tham gia giao dịch đạt khoảng 1.500 tấn/tuần, tăng hơn 30% so với những tuần trước đó.

Dự báo, từ nay đến hết quý 4, xuất khẩu hoa quả trái cây nhiệt đới sang Trung Quốc qua cửa khẩu Móng Cái sẽ liên tục tăng do nhu cầu của các đối tác Trung Quốc có xu hướng tăng với chủng loại đa dạng gồm: Xoài, cam vỏ xanh, măng cụt, sầu riêng, vú sữa, chôm chôm, hồng xiêm, sơ ri, nhãn da bò...

Vẫn nhiều khó khăn

Thực tế, trong những năm gần đây, Trung Quốc đã chủ động mở rộng nhập khẩu nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người dân và trở thành quốc gia nhập khẩu nông sản lớn nhất thế giới. Hiện, kim ngạch nhập khẩu nông sản của Trung Quốc chiếm 1/10 kim ngạch thương mại nông sản toàn cầu, với tốc độ tăng trưởng nhập khẩu bình quân 8,8%/năm. 

Dù có thuận lợi nhất định, song các chuyên gia khuyến cáo, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang thị trường này vẫn còn nhiều khó khăn. Cụ thể, do doanh nghiệp xuất khẩu qua các kênh thương mại không chính thức nên độ rủi ro cao, khó tiếp cận thông tin, thiếu hiểu biết về các quy định cũng như yêu cầu của thị trường. Xuất khẩu tiểu ngạch khiến doanh nghiệp bị động trong quan hệ thương mại dẫn đến bị ép giá, giá bán lên xuống thất thường. 

Sản xuất nông sản của Việt Nam vẫn theo quy mô nhỏ, chất lượng sản phẩm không đồng đều và sức cạnh tranh không cao. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt chưa chủ động khai thác thị trường Trung Quốc, vẫn phụ thuộc vào việc đặt hàng của đối tác Trung Quốc. 

Ngoài ra, là nước xuất khẩu nông sản lớn hiện nay nhưng Việt Nam vẫn thiếu thương hiệu về nông sản. Người tiêu dùng Trung Quốc, nhất là ở các thành phố lớn chưa có nhiều thông tin về hàng nông sản Việt Nam. 

Một thách thức nữa là các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam còn chưa hiểu rõ về thị trường tiêu dùng Trung Quốc. Mặc dù thường xuyên giao thương với thị trường Trung Quốc, nhưng doanh nghiệp Việt Nam biết rất ít thông tin về thị trường này vì việc nắm bắt thông tin, nhu cầu thị trường còn hạn chế. Đặc biệt, Trung Quốc hiện đã trở thành một thị trường có yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm. 

Khuyến cáo được Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại cũng như Cục Công nghiệp địa phương đưa ra cho doanh nghiệp khi xuất hàng sang Trung Quốc là cần tăng cường áp dụng mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap và GlobalGap nhằm đáp ứng đầy đủ các quy định về kiểm nghiệm, kiểm dịch ngày càng nghiêm ngặt của Chính phủ Trung Quốc.

Trước khi xuất khẩu, doanh nghiệp cần phân loại rõ ràng phẩm cấp, quy cách của từng loại hàng cụ thể; nghiên cứu thiết kế bao bì riêng cho thị trường Trung Quốc, trong đó nên ưu tiên các thông tin trên bao bì bằng tiếng Trung Quốc. 

Ngoài ra, với sự phát triển của thương mại điện tử như hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam có thể hợp tác với các doanh nghiệp thương mại điện tử nổi tiếng của Trung Quốc để mở các cửa hàng trực tuyến và cung cấp nông sản cho các siêu thị mới. Về mặt quản lý vĩ mô, cơ quan quản lý nhà nước cần chủ động nghiên cứu thị trường, nắm bắt tình hình và xu hướng phát triển của thị trường Trung Quốc; xây dựng và phổ biến chính sách hướng dẫn sản xuất nông nghiệp... 
 

baohaiquan.vn
Loading...