Quà của đảo - Dứa gai thức quà từ thiên nhiên

12/05/2025 10:38
Dứa gai hay còn được người dân địa phương 2 xã đảo Vĩnh Trung - Vĩnh Thực gọi là dứa dại thường được sử dụng để chữa bệnh như sỏi thận, thấp khớp và mụn nhọt ngoài da. Dứa gai còn được biết đến với nhiều tên gọi bình dị và dân dã khác như Dứa rừng, Dứa núi có tên khoa học là Pandanus tectorius Sol được sử dụng phổ biến trong nhiều bài thuốc của Viện y học cổ truyền dân tộc.
Sản phẩm dứa được giới thiệu tại chương trình “Hành trình khám phá biển đảo Đông Bắc”
Quà của đảo - Dứa gai thức quà từ thiên nhiên

Theo ông Trần Văn Bảo ở thôn 1 xã Hải Xuân: “Dứa rừng, Dứa gai tuy cùng họ nhà dứa nhưng dứa dại có những đặc điểm khác hoàn toàn so với dứa ta. Trung bình cây dứa dại có chiều cao từ 3 - 4m, phân nhánh ở ngọn với chùm lá hình bản dài từ 1 - 2m, mép lá có gai sắc. Hoa dứa màu trắng và có hương thơm đặc biệt, sau khi trưởng thành cụm hoa dần rủ xuống và phát triển thành quả. Quả hình trứng, có cuống, màu vàng cam, bề mặt quả sần sùi. Quả dứa rừng có hình dáng tương tự quả dứa ta, tuy nhiên, các mắt dứa rừng sẽ phồng lên cao hơn, tạo với các mắt dứa khác rãnh nhỏ, sâu, khít lại với nhau. Chiều dài trung bình của quả dứa sẽ giao động từ 15 - 20cm, được sử dụng phổ biến nhất làm thuốc chữa bệnh’. 

Các bộ phận của cây dứa rừng gồm lá, đọt non, rễ cây có thể thu hoạch quanh năm. Chú ý, chỉ thu hoạch những rễ cây dứa dại mọc bám đất, không nên dùng các loại rễ nằm sâu dưới đất. Quả dứa rừng thu hoạch vào mùa hè từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm. Việc sơ chế dứa rừng rất đơn giản, sau khi thu hoạch về, đem rửa sạch để loại bỏ đất cát, bụi bẩn. Tiếp theo đem thái mỏng, phơi hoặc sấy khô rồi bảo quản khô ráo dùng dần, trong thành phần dứa dại có chứa nhiều thành phần hóa học, trong đó có đến 70% là tinh dầu.

Dứa dại sở hữu những hoạt chất tốt, mang đến nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Những tác dụng này đã được cả Y học cổ truyền và Y học hiện đại nghiên cứu và chứng nhân. Theo Y học cổ truyền, hoa và lá dứa rừng có tính hàn, vị ngọt giúp tiêu viêm, giải độc, thanh nhiệt cơ thể và bồi bổ tỳ thận. Y học hiện đại phân tích thành phần hoạt chất đã phát hiện trong loại dược liệu này có chứa nhiều tinh dầu và các hoạt chất tốt, giúp điều trị một số bệnh lý viêm gan B, sỏi thận, tiểu đường,…

Với sức sống mãnh liệt, dứa dại mọc tự nhiên tại mọi điều kiện thời tiết và thường sinh trưởng và phát triển tại ven biển, ven bờ sông, bờ ao hoặc những nơi có đất ngập mặn. Trên địa bàn TP Móng Cái do đặc điểm tự nhiên nên dứa dại thường mọc và phân bổ tại nhiều xã, phường trong đó phổ biến ở Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, Hải Xuân, Quảng Nghĩa...

Chị Phạm Thị Lương chuyên thu mua dứa tại thôn 3 xã Vĩnh Thực

Theo chị Phạm Thị Lương tại thôn 3 xã Vĩnh Thực gia đình chuyên thu mua quả dứa từ người dân ở đảo cho biết: “Trên địa bàn xã đảo có 2 loại là dứa mật và dứa lửa, dứa mật quả thường nhỏ hơn, dứa lửa khi thu hoạch thường có trọng lượng từ 3 đến 3,3kg. Đây là loại dứa tự nhiên có cây cao vài mét, có gai nhọn và thường mọc thành cụm nên rất khó thu hoạch. Người dân địa phương thường thu hoạch dứa tươi và đem bán lại với giá thu mua từ 12.000 đồng/1 kg. Gia đình tôi sau khi thu mua sẽ chế biến và bán lại cho khách có nhu cầu để làm thuốc, nấu nước uống hoặc ngâm rượu rất tốt cho sức khỏe”.

Đoàn công tác của Thành ủy kiểm tra tại xã đảo Vĩnh Thực, Vĩnh Trung
Quả dứa tự nhiên 

Trong chuyến công tác mới đây của đồng chí Hoàng Bá Nam, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thành ủy Móng Cái tại 2 xã đảo Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, đồng chí Bí thư Thành  ủy yêu cầu cấp ủy - chính quyền 2 xã đảo bảo tồn cây dứa dại này để đảm bảo cân bằng môi trường sinh thái, giữ được nét hoang sơ, mộc mạc của tự nhiên và tạo nét độc đáo đặc sắc riêng có cho 2 xã đảo, phát huy giá trị kinh tế của cây dứa dại, tạo sinh kế cho Nhân dân và góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Mùa hè này, nếu có dịp du lịch đến Móng Cái, cùng với việc thăm quan, trải nghiệm các di tích lịch sử và điểm đến du lịch nổi tiếng trên địa bàn. Nếu du khách có dịp ghé thăm Hải đăng Vĩnh Thực để khám phá vẻ đẹp hoang sơ của biển đảo nơi địa đầu của Tổ Quốc thì cùng với những thức quà đặc sản của biển, du khách cũng đừng quên mang theo những thức quà từ đảo xa. Quả của đảo tuy bình dị, mộc mạc, đơn sơ nhưng lại thấm đẫm tình cảm chân thật và mặn mòi hương vị của đảo xa bạn nhé!

Du lịch Móng Cái - mỗi chuyến đi thêm yêu Tổ Quốc!

Trần Tương
Trung tâm TT và VH
Loading...