Lễ hội đình Trà Cổ là một trong những lễ hội đặc sắc, mang đậm nét văn hóa vùng biển Đông bắc của Tổ quốc, thể hiện khá rõ nếp sống của người Việt cũng như lối sống cộng đồng gắn kết, đoàn kết, tương thân tương ái. Lễ hội không chỉ là dịp để dân làng bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ đối với các vị thành hoàng, mà còn thể hiện ý thức trách nhiệm của người Trà Cổ cũng như nhân dân cả nước trong việc tham gia gìn giữ, bảo vệ chủ quyền, bản sắc, xây dựng vùng biên giới ngày.

Lễ hội được phục dựng và duy trì tổ chức thường niên từ năm 1993. Theo tục lệ, lễ hội truyền thống đình Trà Cổ được chuẩn bị từ ngày 30 tháng 5 âm lịch, chính thức diễn ra từ ngày 01 đến ngày 03 tháng 6 âm lịch hàng năm, song quá trình chuẩn bị cho hội có việc phải chuẩn bị trước cả năm. Cũng như các lễ hội truyền thống của vùng đồng bằng, duyên hải Bắc bộ, tại lễ hội đình diễn ra nhiều hoạt động truyền thống, quy mô lớn, tiêu biểu cho loại hình lễ hội dân gian. Đặc biệt, nét độc đáo của lễ hội là lễ rước “Ông Voi”. Nghi lễ này được duy trì thường niên, trở thành nét riêng có của vùng đất biên ải Móng Cái. 

Lễ hội đình Trà Cổ diễn ra từ 30/5-3/6 âm lịch; lễ hội được tổ chức theo 2 phần gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ bao gồm Lễ Mục dục; lễ rước mâm hoa quả và cây đèn thần vào đình; tiễn Ông Voi ra đình chầu (diễn ra vào ngày 30/5 ÂL); Lễ Thỉnh sinh; Khai mạc lễ hội; Lễ nghênh thần; Lễ tiến sinh; Lễ an vị; Chuyển ông voi về nhà; Lễ đóng cây cai đám; dâng lễ của nhân dân và du khách (diển ra vào ngày 1/6 ÂL); rước cỗ chay cỗ mặn của ông đám cũ; dâng lễ của các Khu Nam Thọ, Đông Thịnh, Tràng Lộ, Tràng Vĩ; Lễ cất cây cai đám; gọi danh sách ông đám mới (diễn ra vào ngày 2/6 ÂL). Lễ rước và tế cỗ của cai đám mới, Lễ tống thần (tống đăng)…vv (diễn ra vào ngày 3/6 ÂL). Phần hội trong lễ hội đình Trà Cổ luôn được tổ chức đan xen với phần lễ, các hoạt động hội hè, chấm thi Ông Voi, các trò chơi dân gian, các trò diễn xướng…

Nét đặc sắc nhất của lễ hội chính là tục thi “Ông Voi” độc đáo. Tục thi Ông Voi mang nét độc đáo riêng có, thể hiện sâu sắc mơ ước về một cuộc sống no ấm, đủ đầy, làm ăn thuận lợi của người dân Trà Cổ, đồng thời khẳng định một nét đẹp văn hóa tín ngưỡng tâm linh, nghi lễ lâu đời nơi địa đầu Tổ Quốc nhằm tưởng nhớ đến những vị tiền nhân khai đất lập làng… Đây cũng là phần được người dân quan tâm nhất trong lễ hội đình Trà Cổ.

Trước dịp lễ hội, làng chọn ra 12 đàn ông có tư cách đạo đức tốt, gia đình phương trưởng, cha mẹ vuông tròn để làm “cai đám”. Các “cai đám” này có nhiệm vụ túc trực ở đình, cùng Ban tổ chức lo việc cúng lễ, đèn nhang cho đến khi xong hội. Quan trọng nhất, vào dịp áp tết, các “cai đám” này sẽ mua 1 con lợn giống (lợn đực) về nuôi. Kể từ lúc ấy, chú lợn đã trở thành con vật của thần, không được gọi là lợn mà gọi là “Ông Voi”. Các “Ông Voi” được chăm sóc chu đáo, sạch sẽ, nóng có quạt mát, ngủ được mắc màn chống muỗi.

Đình Bình Ngọc hình thành cùng với quá trình Bình Ngọc tách ra khỏi Trà Cổ để thành lập xã Bình Ngọc vào đầu thế kỷ 20. Vào khoảng năm 1910, Đình Bình Ngọc được xây dựng. Từ thuở đó, người Bình Ngọc đã có những sinh hoạt văn hóa đặc sắc và đậm nét văn hóa cổ truyền của người dân Bắc Bộ, trong đó, hoạt động tiêu biểu là Lễ hội Đình hàng năm. Ngôi đình là nơi chứng kiến thăng trầm của lịch sử qua các thời kỳ, gắn liền với cuộc sống lao động, sản xuất của nhân dân, minh chứng của quá trình chinh phục tự nhiên khai phá vùng đất biên viễn, cũng như công cuộc gìn giữ non sông, bờ cõi của các thế hệ cha ông ta. Thể theo nguyện vọng của nhân dân, Đình Bình Ngọc hiện nay đã được phục dựng và Lễ hội Đình Bình Ngọc được bảo tồn, phát huy. Năm 2020, Di tích lịch sử Đình Bình Ngọc được công nhận xếp hạng di tích cấp Tỉnh.

Hàng năm, Lễ hội được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày 30 tháng 5 đến ngày mồng 2 tháng 6 âm lịch với nhiều nghi lễ truyền thống và phần hội đặc sắc, tương tự như Lễ hội Đình Trà Cổ. Thông qua các hoạt động tại Đình Bình Ngọc và Lễ hội Đình Bình Ngọc đã góp phần nâng cao lòng tự hào về truyền thống dân tộc của nhân dân, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. Từ đó xây dựng tình đoàn kết trong nhân dân, quyết tâm đóng góp công sức xây dựng quê hương giàu đẹp, nêu cao tinh thần, trách nhiệm của mỗi người dân và cả cộng đồng trong việc bảo tồn giữ gìn và phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Năm 2019, Lễ hội đình Trà Cổ được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Ngày 24/10/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1225/QĐ-TTg về việc xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt đối với Di tích kiến trúc - nghệ thuật đình Trà Cổ. Năm 2020, di tích đình Bình Ngọc được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử cấp Tỉnh. 

Những ngày cận kề tháng 6 âm lịch, nhân dân địa phương và người con Trà Cổ, Bình Ngọc khắp mọi miền đều náo nức đón đợi ngày trở về với hội làng. Giữa bộn bề của cuộc sống hiện đại hối hả thì sự trở về với ngày hội đình làng thân thuộc như một nốt trầm trong bản hòa ca truyền thống, đưa con người lắng lại với những giá trị văn hóa ngàn đời của dân tộc, từ đó thêm yêu quê hương, đất nước, thấy được trách nhiệm của mình trong giữ gìn, phát huy những  "Cột mốc văn hoá" nơi địa đầu Tổ quốc.