Là thành phố cửa khẩu quốc tế duy nhất vừa có đường biên giới trên bộ, vừa có đường biên giới trên biển tiếp giáp với Trung Quốc, những năm qua, Thành phố Móng Cái (Quảng Ninh, Việt Nam) với thành phố Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) “trước sau như một”, luôn nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp trên các lĩnh vực theo phương châm 16 chữ “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần 4 tốt “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”; tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực, trở thành hình mẫu về quan hệ hợp tác song phương khu vực biên giới hai nước Việt Nam - Trung Quốc.

Cùng đạt nhận thức chung

Nhằm tiếp tục thực hiện tốt phương châm “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”; quán triệt, thực hiện chương trình hợp tác hai Đảng, hai nhà nước giai đoạn 2021-2025, “Tuyên bố chung Việt Nam – Trung Quốc về tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc”, biên bản Hội nghị gặp gỡ đầu Xuân năm 2023 giữa Bí thư 04 tỉnh biên giới Việt Nam gồm: Hà Giang, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng và Bí thư Đảng ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây và Hội nghị lần thứ 14 Ủy ban công tác liên hợp, thúc đẩy mối quan hệ Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục phát triển ổn định, không ngừng vươn lên tầm cao mới. Thành ủy Móng Cái, Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, Đảng Cộng sản Việt Nam và Thành ủy Đông Hưng, Khu ủy khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Đảng Cộng sản Trung Quốc, Thành phố Móng Cái (Việt Nam) và thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) cùng nhận thức rằng, tình hữu nghị Việt - Trung là tài sản quý báu của hai đảng, hai nước và nhân dân hai nước, hai bên cần phải kế thừa, gìn giữ và phát huy, đẩy mạnh giao lưu hữu nghị song phương, thúc đẩy cùng phát triển, góp phần đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc.

Duy trì nhiều hoạt động giao lưu, đối ngoại

Thực hiện chủ trương mở cửa biên giới, bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Trung Quốc (tháng 2/1989) với đường lối mở cửa, thực hiện đa phương hoá, đa dạng hóa trong quan hệ hợp tác đối ngoại, Móng Cái đã đón nhận thời cơ, vận hội chuyển mình vững bước đi lên và đã có sự bứt phá ngoạn mục, trở thành hạt nhân của khu KTCK Móng Cái (từ năm 2012), đưa Móng Cái thành một điểm sáng trên bức tranh kinh tế tỉnh Quảng Ninh và cả nước. Mọi hoạt động hợp tác với Đông Hưng (Trung Quốc) liên tục được duy trì, mở rộng, tiêu biểu như: Hoạt động hát đối trên sông biên giới Bắc Luân giữa thanh niên hai nước, Hội chợ Quốc tế Việt – Trung luân phiên tổ chức hàng năm, giao lưu văn hóa văn nghệ, bóng đá…Đặc biệt, hoạt động thông thương buôn bán của cư dân hai bên và trao đổi du lịch đạt hàng triệu người mỗi năm, đưa Móng Cái trở thành “đầu tầu” XNK, du lịch khu vực phía Bắc. 

Hai địa phương hai nước đã thống nhất hợp tác bình đẳng cùng có lợi, triển khai các hoạt động giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, an ninh trật tự, văn hóa, thể thao, du lịch, khoa học kỹ thuật, giáo dục, giao thông, y tế, nông nghiệp, quản lý biên giới, giao lưu thanh niên, thông quan cửa khẩu. Lãnh đạo hai địa phương và các cơ quan hữu quan hai bên duy trì liên lạc thường xuyên, để trao đổi giải quyết các nội dung giao lưu hợp tác và các vấn đề hai bên cùng quan tâm; thường xuyên mời đoàn đại biểu hai bên tham gia các hoạt động lớn do mỗi bên tổ chức, nhằm tạo mối quan hệ mật thiết qua lại giữa hai địa phương, hiện thực hóa một bước cơ chế hợp tác và thúc đẩy sự hợp tác toàn diện giữa hai địa phương.

Chung tay hỗ trợ nhau cùng phát triển giữa đại dịch

Những năm qua, cùng với đà tăng trưởng nhanh của Tỉnh Quảng Ninh, Thành phố Móng Cái với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, kiên định với các mục tiêu đề ra, quán triệt thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 của Trung ương, của Tỉnh gắn với phát triển kinh tế,  Móng Cái đã bảo đảm giữ vững "Vùng xanh an toàn”, địa bàn "Ồn định - Phát triển trong trạng thái bình thường mới", đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, trở thành một trong những địa phương đi đầu của Tỉnh và là cửa ngõ XNK phía Bắc Việt Nam. Trong đó, đã hoàn thành và đưa vào hoạt động hiệu quả nhiều dự án, công trình trọng điểm, động lực thúc đẩy tăng trưởng các ngành, lĩnh vực lợi thế như đường cao tốc Vân Đồn-Móng Cái, mở ra một tương lai tương sáng cho sự hợp tác, đồng thời kết nối thông suốt với tuyến cao tốc Đông Hưng – Phòng Thành – Nam Ninh (Trung Quốc) tạo ra thế và lực mới cho sự phát triển của hai Thành phố Móng Cái (Việt Nam) – Đông Hưng (Trung Quốc, cầu Bắc Luân II, cảng ICD Thành Đạt phát huy hiệu quả XNK...

Hiện thành phố Móng Cái đang đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng nền tảng cửa khẩu số thông minh tại cửa khẩu cầu Bắc Luân II; huy động các nguồn lực đầu tư, nâng cấp đồng bộ hạ tầng cửa khẩu; hoàn thiện thủ tục để triển khai một số dự án trọng điểm có ý nghĩa quan trọng, góp phần thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu qua địa bàn.

Cùng với đó, Thành phố đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện dự án Trạm Kiểm soát liên ngành cầu Bắc Luân II gắn với khu dịch vụ thương mại; xây dựng Trung tâm giao dịch hàng hóa nông, lâm, thủy sản Quốc tế tại lối mở Km3+4 Hải Yên; phối hợp với thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) thúc đẩy lắp đặt phòng thí nghiệm của Tập đoàn Kiểm nghiệm, kiểm dịch Trung Hoa Chi nhánh Quảng Tây tại lối mở Km3+4 Hải Yên; xây dựng cầu sắt thô sơ tại lối mở Km3+4 Hải Yên/cặp chợ biên mậu Đông Hưng; xây dựng cầu Bắc Luân 3.

Đồng thời, thành phố tập trung thi công Bến cảng tổng hợp Vạn Ninh - giai đoạn 1, dự kiến hoàn thành vào quý 4/2024 sẽ là điểm trung chuyển hàng nông sản từ miền Nam ra miền Bắc và hình thành, kết nối tuyến vận tải biển từ các cảng trong nước vận chuyển hàng hóa xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc; xây dựng cầu sắt thô sơ tại lối mở Km3+4 Hải Yên/cặp chợ biên mậu Đông Hưng, nâng cấp lối mở thành cửa khẩu chính (cửa khẩu song phương) giữa hai nước.

Trong hơn 2 năm chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid, hai bên đã có sự hỗ trợ quý báu, kịp thời về vật tư y tế phục vụ công tác phòng, chống đại dịch COVID-19 cho mỗi bên, linh hoạt, sáng tạo thông qua các hình thức trao đổi trực tuyến, thúc đẩy giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân hai địa phương, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác, phát triển; đặc biệt công tác phối hợp phòng chống dịch, thiết lập “vùng xanh an toàn”, quản lý biên giới và duy trì hoạt động xuất nhập khẩu của hai địa phương trở thành điểm sáng của cả hai nước.

Do vậy, dù ảnh hưởng dịch COVID-19, năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu bình quân qua cửa khẩu Móng Cái đạt trên 4 tỷ USD/năm, tăng 46% so với năm 2020. Năm 2022, tổng trọng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 1 triệu tấn, Kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 3,267 tỷ USD. Thu ngân sách nhà nước đạt tới 1.500 tỷ đồng.

Những kết quả tích cực sự phát triển nhanh, mạnh, vững chắc của Móng Cái, bên cạnh những điều kiện thuận lợi về cơ chế chính sách của Đảng Nhà nước, với tinh thần đoàn kết, đổi mới, đột phá về tư duy, cách làm sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, lan tỏa khát vọng đổi mới của cấp ủy, chính quyền Thành phố, sự đoàn kết phấn đấu của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc thành phố Móng Cái còn có sự hợp tác giúp đỡ quý báu của thành phố Đông Hưng đã dành cho thành phố Móng Cái trong thời gian qua. 

Thúc đẩy hợp tác sau đại dịch covid- 19

Thực hiện “Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc về tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc”, nhất là khi tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát, hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam- Trung Quốc tiếp tục được củng cố, phát triển, giao lưu nhân dân từng bước được khôi phục thì tại Móng Cái (Việt Nam)- Đông Hưng (Trung Quốc) đã rất sớm tái khởi động các hoạt động, trong đó, hoạt động chúc Tết của các địa phương TP Móng Cái (Việt Nam) với TP Đông Hưng, với Khu Phòng Thành (Trung Quốc) được tổ chức sớm, mối quan hệ kết nghĩa hữu hảo giữa thôn Pò Hèn (Việt Nam) và thôn Thán Sản (Trung Quốc), Khu Tràng Vỹ (Việt Nam) với Thôn Vạn Vỹ (Trung Quốc), ngoại giao nhân dân giữa phường Trần Phú (Việt Nam) và trấn Đông Hưng (Trung Quốc) được duy trì, phát huy; Khôi phục XNC, tạo thuận lợi cho người Trung Quốc về nước; kết nối hỗ trợ thông tin cho doanh nghiệp XNK hàng hóa nông sản, thủy sản sang thị trường Trung Quốc… đã cho thấy tình đoàn kết hữu nghị truyền thống và hợp tác trên các lĩnh vực giữa hai địa phương hai nước ngày càng củng cố, phát triển, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai địa phương và hai nước Việt – Trung. Đặc biệt, mới đây nhất, ngày 30/6/2023, Thành ủy Móng Cái và Thành ủy Đông Hưng đã ký kết Bản thỏa thuận về thiết lập cơ chế giao lưu hữu nghị; phường Trần Phú, TP Móng Cái (Việt Nam) với trấn Đông Hưng, TP Đông Hưng (Trung Quốc) ký kết thỏa thuận về thiết lập mối quan hệ hữu nghị biên giới quốc tế. Đây là cơ sở để hai địa phương hai nước tiếp tục củng cố, nối tiếp và thúc đẩy quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác chiến lược toàn diện, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân.

Bản thỏa thuận thiết lập cơ chế giao lưu, hữu nghị thông qua việc tổ chức các hoạt động thăm hỏi hữu nghị, học hỏi kinh nghiệm, gặp mặt giao lưu giữa lãnh đạo chủ chốt Đảng bộ hai Thành phố, các ban xây dựng đảng, cơ quan nhà nước, Hội đồng nhân dân (Ủy ban Thường vụ Nhân đại), Ủy ban Mặt trận tổ quốc (Ủy ban Chính hiệp) và các đoàn thể chính trị - xã hội, đảng ủy xã, phường giáp biên giới của thành phố Móng Cái (Việt Nam) với các cơ quan tương ứng của thành phố Đông Hưng (Trung Quốc). Đây là cơ sở để hai địa phương hai nước tiếp tục củng cố, nối tiếp và thúc đẩy quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác chiến lược toàn diện, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân.

Đồng chí Hoàng Bá Nam, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thành ủy Móng Cái khẳng định: Hai Thành phố Móng Cái (Việt Nam)- Đông Hưng (Trung Quốc) “trước sau như một”, luôn nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp trên các lĩnh vực theo phương châm 16 chữ “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần 4 tốt “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”; giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần nâng cao chỉ số “hạnh phúc” cho Nhân dân hai địa phương. Đặc biệt hơn, những thành quả đạt được trong quan hệ hợp tác thời gian qua là nền tảng, động lực để hai địa phương tiếp tục cùng quyết tâm kiên trì đề xuất với Chính phủ hai nước thí điểm thực hiện “Khu hợp tác kinh tế song phương Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc)”, tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực, trở thành hình mẫu về quan hệ hợp tác song phương khu vực biên giới hai nước Việt Nam - Trung Quốc.

Bí thư Thành ủy Đông Hưng (Trung Quốc) Bành Thiệu Quan trong dịp sang thăm, chúc mừng kỷ niệm 93 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam tại TP Móng Cái (Việt Nam) đã bày tỏ mong muốn tiếp tục củng cố, tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác toàn diện, bền vững giữa hai địa phương, hai nước, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại, du lịch, dịch vụ, văn hóa, thể thao…

Kế thừa và phát huy những thành tựu đã đạt được, Móng Cái đã và đang tiếp tục khai thác tiềm năng, lợi thế “ven biên, ven biển” thực hiện mục tiêu xây dựng Thành phố đô thị loại I trước năm 2030, là vùng động lực phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ninh và cả vùng, là cửa ngõ hướng ra thế giới, đóng góp tích cực trong tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam, trong đó, khai thác tối đa dư địa tuyến đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái gắn với XNK hàng hóa bằng đường bộ, đường sắt với Trung Quốc, tập trung xây dựng trở thành Thành phố vì hòa bình, “Thiên nhiên tươi đẹp, văn hóa đặc sắc, xã hội văn minh, hành chính minh bạch, kinh tế phát triển, Nhân dân hạnh phúc”.

Về phía bạn, thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) đã đạt được những thành tựu to lớn về mọi mặt, hoàn thành mục tiêu “xây dựng toàn diện xã hội khá giả”,trở thành “Khu thí điểm mở cửa khai phát trọng điểm quốc gia Đông Hưng”, một trong 03 khu thí điểm mở cửa khai phát trọng điểm ven biên đầu tiên của Trung Quốc, là chiến lược quốc gia của Trung Quốc với sứ mệnh đầu tàu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía Nam Trung Quốc.

Nghị quyết 30-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển KTXH vùng đồng bằng Sông Hồng đã xác định:  “Triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế, chủ động tham gia các sáng kiến liên kết, kết nối với các nước trong khu vực, quốc tế. Tăng cường thu hút FDI, ODA; phát triển quan hệ thương mại ổn định, bền vững với thị trường Trung Quốc, phát huy vị trí cửa ngõ kết nối của ASEAN, đa dạng hoá đối tác thương mại, khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do. Xây dựng cơ chế, chính sách thí điểm triển khai Khu hợp tác kinh tế qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc (Quảng Ninh). Làm tốt công tác đối ngoại nhân dân, xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác ... 

Do đó, với việc duy trì, phát huy mối quan hệ “Hợp tác – phát triển- đối trọng- hài hòa” giữa TP Móng Cái (Việt Nam) và TP Đông Hưng (Trung Quốc) là sự cụ thể hóa sâu sắc, giá trị trong quá trình tổ chức thực hiện Nghị quyết.

Việt Nam và Trung Quốc vừa là láng giềng tốt, bạn bè tốt, núi sông liền một dải, vừa là đồng chí tốt, đối tác tốt cùng chung chí hướng, chia sẻ vận mệnh chung, cùng dốc sức vì nhân dân hạnh phúc, đất nước giàu mạnh và sự nghiệp cao cả hòa bình và phát triển của nhân loại. Dưới sự lãnh đạo của hai Đảng, hai Nhà nước và sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo hai Tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam) và Quảng Tây (Trung Quốc), quan hệ hợp tác giữa hai địa phương Móng Cái (Việt Nam) và Đông Hưng (Trung Quốc), tình hữu nghị Móng Cái (Việt Nam)- Đông Hưng (Trung Quốc) xứng đáng là "nhịp cầu nối" bền chặt giữa 2 quốc gia, dân tộc. Mối quan hệ, thành tựu, định hướng đường lối hợp tác giữa Móng Cái (Việt Nam) với Đông Hưng (Trung Quốc) khẳng định tính "hình mẫu" của quan hệ hợp tác song phương Việt Nam- Trung Quốc.