Thây và trò trường Tiểu học Trà Cổ thực hiện chào cờ thứ 2 đầu tuần

Ngôi trường giàu truyền thống

Lật giở lại quá trình hình thành và phát triển của nhà trường trong trí nhớ của ông Nguyễn Giao Tế, Trưởng Ban liên lạc Cựu giáo viên, học sinh trường Trà Cổ giai đoạn 1949-1965: Vào khoảng năm 1915, có cụ Ngô Văn Tấn quê ở xã Thái Tân, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình đến Trà Cổ dạy học. Dân ta thường quen gọi là ông Hương Sư (hay còn gọi là Giáo làng); cụ thường dạy hai thứ chữ: chữ hán và chữ quốc ngữ. Có lẽ cụ Tấn là người truyền bá chữ Quốc ngữ đầu tiên ở Trà Bình, Trà Cổ và Bình Ngọc ngày nay. Thời kỳ ấy, đảo Trà Bình có dân số có khoảng 8 nghìn người, nhân dân đòi hỏi phải có một ngôi trường công để cho con em nhân dân đến đó học tập. Song lúc bấy giờ đời sống của người dân rất khó khăn, không đủ tiền đóng góp xây dựng trường. Trước tình hình ấy, cụ Bùi Văn Chu, một thương gia có tiếng trong vùng thời ấy đã nhận việc xây dựng trường. Chỉ trong 6 tháng, cụ Chu đã xây dựng hoàn thành 2 phòng học, với trang bị đầy đủ bàn ghế, tủ sách. Như vậy, Trường Tiểu học Trà Cổ được xây dựng, khánh thành và đi vào hoạt động từ năm 1922; Trường nằm trên đảo Trà Cổ, châu Móng Cái, tỉnh Hải Ninh (nay là phường Trà Cổ, Thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh).

Khi mới thành lập, trường được đặt tên là Trường Pháp Việt Bùi Văn Chu, là nơi hội tụ học sinh của cả 2 xã Trà Cổ và Bình Ngọc. Ban đầu, trường chỉ có 2 phòng học, 2 giáo viên dạy 2 lớp ghép (vỡ lòng và đồng ấu, dự bị và sơ đẳng). Năm 1926, chính quyền Pháp cho xây thêm 1 phòng học và cử thêm 1 giáo viên toàn cấp làm Hiệu trưởng, lúc này trường có 3 lớp ghép. Toàn cấp từ vỡ lòng đến lớp Nhất, đủ 7 lớp, sĩ số học sinh có chừng 160 người. Song không phải trò nào cũng học được đến lớp Nhất vì hoàn cảnh nghèo, đói chỉ học được một vài năm rồi bỏ dở. Lớp Nhất là cuối cấp chỉ còn lại dăm, bảy học sinh, không có tiền đi Hải Phòng hoặc Lạng Sơn thi tốt nghiệp thì cũng bỏ dần. Tới năm 1939 mới có trường thi ở Móng Cái, từ đó học sinh lớp Nhất mới có điều kiện thi cử. Để xây dựng nền móng trường tiểu học Trà Cổ được vững chắc. Chính quyền Pháp lúc bấy giờ cho mở thêm 2 trường sơ học là: Thôn Tràng Lộ (năm 1926), Bình Ngọc (năm 1932), để cung cấp học sinh tốt nghiệp Sơ học cho trường tiểu học, lúc bấy giờ, Trường tiểu học Trà Cổ là điểm hội tụ học sinh của toàn đảo.

Hòa bình lập lại ở miền Bắc, trường Tiểu học Trà Cổ trải qua nhiều lần đổi tên, từ Trường Tiểu học Trà Cổ, Trường liên cấp I, II Trà Cổ, Trường Phổ thông cơ sở Trà Cổ. Đến năm 1998, để đáp ứng thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn mới, cũng như để phù hợp với tình hình đào tạo của các loại hình, cấp học, Sở Giáo dục – Đào tạo Quảng Ninh đã ban hành quyết định số 113-QĐ/GD&ĐT ngày 18/6/1998, về việc tách Trường PTCS Trà Cổ thành hai cơ sở giáo dục theo cấp học: Trường Tiểu học Trà Cổ và trường THCS Trà Cổ. Từ đó trường cấp I được mang tên Trường Tiểu học Trà Cổ và ổn định tên gọi cho đến ngày nay.

Sau 70 năm xây dựng, khoảng năm 1992-1993, phần do ngôi trường đã xuống cấp, phần để đáp ứng yêu cầu mở rộng quy mô lớp học, ngôi trường do cụ Chu xây dựng đã được tháo dỡ, thay thế trên chính nền phòng học cũ là những phòng học mới khang trang, sạch đẹp.

Trong ký ức của các thế hệ thầy và trò trường Tiểu học Trà Cổ, những kỷ niệm của hàng chục năm trước dường như vẫn còn lưu giữ vẹn nguyên

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, qua những năm tháng khốc liệt của các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc hay thời kỳ hòa bình, xây dựng và phát triển đất nước, thầy trò trường Tiểu học Trà Cổ vẫn luôn nêu cao tinh thần, ý chí khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy và học. Từ mái trường này, nhiều thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường luôn kiên trì phấn đấu, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách, đã gửi gắm biết bao tâm huyết và tình cảm, cống hiến trí tuệ và công sức cho sự nghiệp giáo dục. 

Cô Phạm Thị Viện, nguyên học sinh trường Tiểu học Trà Cổ chia sẻ: “Bản thân cô khi học lớp 1 trường Tiểu học Trà Cổ phải học nhờ nhà chùa, lên lớp 2 mới được chuyển về trường học tập. Những ngày đấy tuy rất khó khăn, các cô đi học còn không có dép, cặp sách… nhưng có một điều để lại cho cô ấn tượng sâu sắc nhất, khó quên nhất là các thầy cô giáo dạy rất nhiệt tình, rất tâm huyết, trách nhiệm và sau này khi cô trở thành cô giáo, đứng trên bục giảng, trong suy nghĩ của cô lúc nào cô cũng nghĩ về nghề của cô là phải thực hiện theo đúng câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Dù khó khăn gian khổ đến đâu vẫn phải thi đua dạy tốt học tốt”. Và càng nghĩ về câu nói đó, cô lại càng thấy kính trọng và ngưỡng mộ các thầy cô giáo của mình những năm tháng ở Tiểu học Trà Cổ”.

Trong ký ức của các thế hệ thầy và trò trường Tiểu học Trà Cổ, những kỷ niệm của hàng chục năm trước dường như vẫn còn lưu giữ vẹn nguyên. Để có được những thành quả như ngày hôm nay, các thế hệ học sinh nhà trường vẫn không khỏi xúc động khi nhắc tới các thầy giáo, cô giáo đã từng gắn bó với trường trong những ngày đầu: Đó là thầy Trịnh Văn Giao - Nguyên hiệu trưởng trường cấp II đầu tiên; thầy Nguyễn Ngọc Thanh, thầy Nguyễn Thắng Nguyên, thầy Hoàng Đức Việt. Cô giáo Nghiêm Thị Trang - Nguyên hiệu trưởng trường cấp I sau khi tách trường PTCS; cô giáo Nguyễn Thị Xuân... Các thầy cô với tình yêu và những nhiệt huyết với nghề đã đưa mái trường vững mạnh đi lên từ những viên gạch đầu tiên, tạo được niềm tin và khẳng định vị thế của trường đối với ngành giáo dục TP Móng Cái về chất lượng đào tạo.

Các thầy cô nguyên hiệu trưởng và học sinh trường Tiểu học Trà Cổ trở về thăm trường

Phát triển, trưởng thành                 

Từ cơ sở vật chất đơn sơ của những ngày đầu thành lập, gặp muôn vàn khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đến nay trường Tiểu học Trà Cổ đã có 15 lớp với 480 học sinh, cơ sở vật chất từng bước được hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu dạy và học trong thời kì hiện tại. Trường có môi trường “Xanh - sạch - đẹp”, thoáng mát, thuận tiện và an toàn cho việc dạy – học, khuôn viên 2 điểm trường có tổng diện tích là 5401,4 m2. Trường hiện có 1 tòa nhà 2 tầng và các dãy phòng cấp 4, với 17 phòng học chia làm 2 phân khu và 4 phòng chức năng, đảm bảo cho tất cả các lớp đều được học 2 buổi/ngày. Hệ thống phòng học của nhà trường đều được trang bị đảm bảo yêu cầu quy định về vệ sinh học đường; đồ dùng, các phương tiện và thiết bị giáo dục của nhà trường cũng được quan tâm đầu tư kịp thời, phục vụ các hoạt động dạy học, ứng dụng CNTT, hoạt động ngoài giờ lên lớp và các hoạt động phong trào.

Cùng với sự phát triển về cơ sở vật chất, sự phát triển số lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên cũng được nhà trường coi là nhân tố quyết định sự thành công. Đến thời điểm này, trường có tổng số 22 cán bộ, giáo viên, nhân viên, 100% đạt chuẩn đào tạo theo Luật Giáo dục 2019, có 73% cán bộ giáo viên là Đảng viên Đảng CSVN. Các cán bộ quản lý và giáo viên trong trường đều tận tâm, tận lực với nghề, có bản lĩnh, tâm huyết, trách nhiệm, kỷ cương, có tinh thần đoàn kết xây dựng tập thể và ý thức tìm tòi, sáng tạo. Nhiều năm qua, đội ngũ cán bộ giáo viên của nhà trường đã luôn khẳng định được chất lượng giảng dạy: Trung bình hằng năm, trường có 80% giáo viên dạy giỏi cấp trường, 35% giáo viên dạy giỏi cấp thành phố, 4,8% giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh; nhiều cán bộ, giáo viên được tặng danh hiệu Chiến sỹ thi đua cấp cơ sở, cấp tỉnh, được Sở GD&ĐT, UBND tỉnh Quảng Ninh và Bộ GD&ĐT tặng nhiều Giấy khen, Bằng khen. 

Đến nay trường Tiểu học Trà Cổ đã có 15 lớp với 480 học sinh, cơ sở vật chất từng bước được hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu dạy và học trong thời kì hiện tại

Nhà trường luôn coi trọng công tác xây dựng kỷ cương nề nếp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên cơ sở chất lượng đài trà. Hằng năm, chất lượng giáo dục luôn được duy trì và giữ vững tỉ lệ 100% học sinh đạt về các mặt năng lực và phẩm chất; Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình lớp học và cấp học đạt 98,9% trở lên; Tỷ lệ học sinh được khen thưởng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ học tập và hoàn thành xuất sắc môn học đạt trên 60%; Công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu được nhà trường thường xuyên quan tâm đặc biệt; học sinh tích cực tham gia các cuộc thi, giao lưu do nhà trường, các ngành, các cấp tổ chức hàng năm và đều đạt giải trong các kỳ thi, giao lưu đó.

Song song với hoạt động chuyên môn, các hoạt động Đội, hoạt động ngoài giờ lên lớp, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cũng được nhà trường thường xuyên quan tâm tổ chức. Những buổi tham quan dã ngoại, tìm hiểu về các di tích lịch sử tại địa phương (Đình làng Trà Cổ, chùa Vạn Linh Khánh, Cụm thông tin tuyên truyền Sa Vỹ, Bia tưởng niệm Bác Hồ về thăm Trà Cổ năm 1961, nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Móng Cái, Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Pò Hèn...), các Hội thi Nghi thức Đội, Họa mi vàng, Giải bóng đá Nhi đồng, Giải Điền kinh và rất nhiều những hoạt động từ thiện khác đã góp phần quan trọng vào việc giáo dục lòng nhân ái, nâng cao và phát triển toàn diện về “Trí – thể - mĩ” (trí tuệ, thể chất và nhân cách) cho học sinh trong nhà trường.

Công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu được nhà trường thường xuyên quan tâm đặc biệt

Trải qua 1 thế kỷ chăm lo sự nghiệp trồng người, từ mái trường này bao lớp học sinh đã học tập, rèn luyện, trưởng thành và đạt được những thành tích đáng tự hào. Riêng năm học 2021-2022, nhà trường đã có 6 học sinh đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp Thành phố có 42 học sinh và cấp trường có 398 học sinh đạt giải. Đó là những bông hoa tươi thắm tô đẹp thêm cho bảng vàng thành tích của trường trong suốt 100 năm xây dựng và trưởng thành. Chính các em đã góp phần làm rạng danh thêm cho mái trường mang tên Tiểu học Trà Cổ, cho mảnh đất có truyền thống hiếu học cực Đông Bắc Tổ quốc.

Không chỉ ghi dấu ấn bằng những thành tích khi còn ngồi trên ghế nhà trường, những thế hệ học sinh của nhà trường đã nối tiếp nhau viết nên những trang sử hào hùng về truyền thống hiếu học, truyền thống yêu nước và cách mạng, khẳng định mình bằng những cống hiến cho xã hội, cho đất nước. Dưới mái trường này, nhiều thế hệ học sinh ưu tú đã trưởng thành trên mọi lĩnh vực công tác, trở thành những người công dân tốt, chiến sĩ tốt, cán bộ tốt, đem trí tuệ, tài năng, nhiệt huyết, đóng góp tích cực cho sự nghiệp cách mạng và kháng chiến, kiến quốc, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tiêu biểu như Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, Tiến sĩ, Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng; Nhà văn Nguyễn Công Hoan; Nhà văn Ngô Ngọc Bội; Nguyễn Thị Tài Hồng (tức Lê Minh)… và lớp lớp những thế hệ học trò đã và sẽ bước ra từ mái trường có tuổi đời 1 thế kỷ sẽ viết tiếp những trang tự hào cho trường Tiểu học Trà Cổ hôm nay và mai sau.

Các hoạt động ngoài giờ lên lớp, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cũng được nhà trường thường xuyên quan tâm tổ chức. 

Trong quá trình 100 năm xây dựng và trưởng thành, trường Tiều học Trà Cổ luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ, Chính quyền các cấp, của ngành giáo dục tỉnh Quảng Ninh và TP Móng Cái, sự quan tâm, giúp đỡ, hỗ trợ lớn lao cả về vật chất lẫn tinh thần từ các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội, các tầng lớp nhân dân và sự đồng hành của Ban đại diện cha mẹ học sinh. Đó chính là nguồn động viên to lớn, là động lực thúc đẩy thầy trò nhà trường không ngừng đoàn kết nhất trí, nỗ lực phấn đấu vượt khó, sáng tạo trong lao động, học tập, rèn luyện để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nhờ đó, Nhà trường đã vinh dự được tặng thưởng nhiều phần thưởng và danh hiệu cao quý như: Nhiều năm liền đạt danh hiệu “Tập thể lao động Tiên tiến”, “Tập thể lao động xuất sắc”; “Cơ quan văn hóa ”; Nhiều lần nhận Giấy khen của UBND Thành phố Móng Cái, Sở GD&ĐT Quảng Ninh và Bằng khen BGD&ĐT về thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ năm học, trong phong trào thi đua yêu nước. Năm 2003, trường được Sở GD&ĐT công nhận là trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, được công nhận lại vào năm 2018. Cờ thi đua “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua khối các trường tiểu học” năm học 2021-2022.

Trường Tiều học Trà Cổ luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ, Chính quyền các cấp, của ngành giáo dục tỉnh Quảng Ninh và TP Móng Cái

Thầy giáo Hoàng Văn Hơn - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trà Cổ chia sẻ: “Trong sự nghiệp trồng người cao quý, thầy và trò Trường Tiểu học Trà Cổ qua các thế hệ có quyền tự hào về những đóng góp của mình cho sự nghiệp giáo dục của TP Móng Cái. Song tự đáy lòng mình, ai cũng đều hiểu, phía trước còn rất nhiều việc phải làm và cũng rất nhiều thử thách lớn lao đang chờ đón, đòi hỏi thế hệ hôm nay phải đoàn kết vượt qua. Phát huy những kết quả đạt được, tiếp tục tập trung lãnh đạo toàn diện hoạt động của nhà trường, nâng cao chất lượng mũi nhọn và chất lượng đại trà, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, “Đổi mới sáng tạo trong dạy và học” để giữ vững danh hiệu trường chuẩn quốc gia”.

Đồng chí Nguyễn Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND Thành phố cho biết: “Với bề dày truyền thống 100 năm, trường Tiểu học Trà Cổ được xây dựng từ năm 1922, tại một xã vùng biển, biên giới, trải qua bao thăng trầm của lịch sử và sự khắc nghiệt của thiên nhiên, trường đã luôn nhận được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền qua các thời kì trong công tác đầu tư, cải tạo, nâng cấp và phát triển; Thành phố đã đầu tư xây dựng và được công nhận trường chuẩn Quốc gia năm 2018. Hàng năm, ưu tiên nguồn lực bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại; đặc biệt trong dịp này, thành phố tiếp tục bố trí nguồn lực để chỉnh trang cơ sở vật chất, cảnh quan, chỉ đạo phòng Giáo dục và Đào tạo cùng các đơn vị liên quan phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ nhà trường chuẩn bị tốt các điều kiện tổ chức thành công Lễ kỷ niệm 100 năm ngày thành lập. Thành phố ghi nhận và đánh giá cao những kết quả đạt được của trường Tiểu học Trà Cổ, đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của thành phố. Nhất là trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nhiều thế hệ thầy giáo, cô giáo và cán bộ quản lý giỏi cho ngành giáo dục. Đào tạo, bồi dưỡng biết bao thế hệ học sinh trở thành công dân có ích, phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; những doanh nghiệp, doanh nhân, nhà quản lý giỏi, năng động sáng tạo và thành công. Điều này khẳng định niềm vinh dự tự hào cho trường Tiểu học Trà Cổ, ngành giáo dục nói riêng và thành phố Móng Cái nói chung. Thành phố tin tưởng rằng thầy và trò trường Tiểu học Trà Cổ sẽ tiếp tục phát huy bề dày truyền thống, không ngừng nỗ lực vươn lên trong dạy và học, đạt được nhiều thành tích cao hơn nữa,  góp phần trong sự nghiệp phát triển giáo dục và sự phát triển chung của thành phố”.

Tự hào ngôi trường 100 năm “ươm những mầm xanh” nơi địa đầu Tổ quốc

Những ngày này, các thế hệ thầy và trò Trường Tiểu học Trà Cổ đang hân hoan hướng về kỷ niệm 100 năm ngày thành lập trường. Dù đang ở đâu, làm công việc gì, họ cũng cùng chung một tình yêu lớn và bằng những hành động thiết thực hướng về ngôi trường thân yêu, nơi đã gieo mầm tri thức, nuôi dưỡng, chắp cánh cho những ước mơ, hoài bão của biết bao thế hệ học trò nơi phên dậu của Tổ quốc. 

Trong hành trình của một thế kỷ xây dựng và trưởng thành rất đáng tự hào, các thế hệ thầy và trò nhà trường hoàn toàn tin tưởng rằng, Trường Tiểu học Trà Cổ sẽ tiếp tục có sự chuyển mình mạnh mẽ, đáp ứng sự nghiệp đổi mới giáo dục, góp phần thực hiện thành công sứ mệnh trong sự nghiệp trồng người; tự tin bước vào chặng đường mới với thế hệ những người thầy tận tâm và học trò xuất sắc trong tương lai, xứng đáng là địa chỉ đáng tin cậy cho việc đào tạo nguồn nhân lực của đất nước. Những giá trị được bồi đắp qua bề dày thời gian cũng trở thành hành trang yêu thương, đầy tin tưởng để thế hệ thầy và trò trường trường Tiểu học Trà Cổ hôm nay tiếp tục kiến tạo, dựng xây một ngôi trường hạnh phúc và giàu hoài bão với những học trò tài năng, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương Móng Cái anh hùng - nơi địa đầu Đông Bắc Tổ quốc.