Thành quả sau những năm đổi mới ( một góc đô thị Móng Cái )

Từ một huyện biên giới nghèo, Móng Cái đã trở thành một thành phố cửa khẩu sầm uất với tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt trên 17%/năm, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, trong đó: Thương mại - dịch vụ đến năm 2011 chiếm trên 70%. Tổng giá trị hàng hoá hai chiều qua cửa khẩu Móng Cái giai đoạn 2006-2011, đạt 18.070 triệu USD, tăng bình quân 26,25%/năm, chiếm 95,7% tổng kim ngạch hàng hoá qua các cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và chiếm trên 40% tổng kim ngạch hàng hoá XNK qua cửa khẩu các tỉnh biên giới phía Bắc (Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng). Thu thuế XNK qua cửa khẩu chiếm 85,3% tổng thu qua các cửa khẩu biên giới của tỉnh Quảng Ninh và chiếm 28,5% tổng thu xuất nhập khẩu qua cửa khẩu các tỉnh biên giới phía Bắc. Giá trị hàng hoá xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái năm 2011 đã tăng hơn 20 lần so với năm 1996. Đối với hoạt động thu ngân sách trong giai đoạn 2006-2011, cũng đã đạt tới ngưỡng gần 6.500 tỷ đồng, tăng 3,9 lần so với giai đoạn trước đó.

Đa dạng các dịch vụ kinh doanh nội địa

Đến Móng Cái cách đây vài năm, ngày cũng như đêm lúc nào cũng rầm rập những chuyến xe trọng tải lớn chất đầy hàng hoá từ các tỉnh lân cận “xuất ngoại” qua cửa khẩu quốc tế Móng Cái, cửa khẩu Ka Long, điểm thông quan Lục Lầm. Hoạt động thương mại nội địa sôi động với hệ thống chợ biên giới đa dạng ngành hàng. Cả thành phố Móng Cái lúc ấy tấp nập, nhộn nhạo với khách du lịch từ Trung Quốc sang và từ khắp cả nước đến (trung bình mỗi ngày có khoảng 3.000 người Trung Quốc có mặt ở Móng Cái để du lịch, buôn bán). Xe to, xe nhỏ mang biển số nhiều địa phương; xe container chở hàng tạm nhập - tái xuất từ Hải Phòng sang, chở hàng xuất khẩu từ các tỉnh miền Trung ra, phía bắc xuống… nối đuôi nhau cả chục cây số trên các tuyến đường ra cửa khẩu Bắc Luân. Hàng hoá lưu thông, cứ gọi là như nước lũ. Rồi nhà hàng, khách sạn, cà phê, cơm bụi, hàng nước vỉa hè… đâu đâu cũng đông nghịt khách du lịch, cửu vạn, khách buôn… Tính trung bình mỗi ngày làm thủ tục tái xuất khoảng 150 container và có trên 2 vạn lao động tham gia hoạt động TNTX, CK, KNQ.

 Lườm lượp hàng trăm xe container chờ xuất hàng

Bà Thu – một chủ hàng nước dưới chân cầu Ka Long vui vẻ kể lại: “Còn nhớ, thời kỳ cao điểm cách đây chừng ba bốn năm trước, tôi thường bán nước từ 6h chiều đến 5h sáng hôm sau mới về, lúc nào cũng đông khách”. Bà kể thêm: “Ngày ấy, cả khúc sông chưa đầy 3km này đặc kín bởi hàng ngàn con đò chuyên chở hàng XNK. Tiếng động cơ nổ phành phạch ầm ầm cả ngày lẫn đêm. Mặt sông Ka Long lúc đó chẳng khác gì cái chợ nổi ở miền Tây”.

Đã qua rồi những ngày trên sông KaLong thuyền đò chở hàng chen chúc nhau

Trên bến sông Ka Long lúc ấy, tình trạng tắc đường, chính xác hơn là tắc đường thuỷ thường xuyên xảy ra, khi có gần 2.000 thuyền, đò ứ đầy hàng hoá tranh nhau vượt sông Ka Long. Đặc biệt, chợ đêm Móng Cái ở trước mặt cửa khẩu Ka Long san sát hàng ăn, quán nhậu, quần áo, giày dép, hàng điện tử… luôn chen lấn kẻ bán, người mua trong tâm trạng “cứ chơi đi, sáng mai về sớm”. Không chỉ chợ đêm không ngủ, mà gần như cả thành phố Móng Cái không ngủ. “Phi thương bất phú”, phải có mặt tại thành phố Móng Cái thời điểm đó, mới thấm thía hết ý nghĩa câu nói này.

Hải quan cửa khẩu Móng Cái kiểm tra hàng hoá xuất nhập khẩu

Thế nhưng giờ đây, cảnh tượng sôi động, “huy hoàng” ấy đã nhường lại cho sự tĩnh lặng, đìu hiu đến ngỡ ngàng. Đã nhiều tháng ròng rã, Móng Cái chịu đựng cảnh dồn ứ hàng tạm nhập tái xuất, biên mậu hiu hắt chợ chiều. Giờ đây, thành phố cửa khẩu sầm uất bậc nhất của cả nước này cũng đành chấp nhận một sự thật là thời hưng thịnh của giao thương hàng hóa cửa khẩu với lợi nhuận cao chóng mặt đã ở phía sau lưng. Các doanh nghiệp kinh doanh TNTX lao đao, thậm chí, nhiều đơn vị đã buộc phải tạm ngừng kinh doanh, giải thể. Và hệ lụy kéo theo là hàng vạn lao động ở Móng Cái đang bị thất nghiệp./.

Vi Thu