Dự đại hội về phía lãnh đạo Tỉnh có đồng chí Lê Mạnh Cường, Phó Trưởng Ban Dân vận tỉnh ủy; Đại tá Nguyễn Đình Khiêm - Phó Chính uỷ Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh. Về phía lãnh đạo TP Móng Cái có đồng chí Hoàng Bá Nam, Tỉnh uỷ viên, Bí thư Thành ủy; đồng chí Nguyễn Văn Đô, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND Thành phố; đồng chí Hồ Quang Huy, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố; đồng chí Dương Thị Huệ, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Thành phố; đồng chí Đỗ Văn Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Thành phố; đồng chí Nguyễn Thu Hương, Phó Chủ tịch UBND Thành phố; cùng 150 đại biểu chính thức, đại diện cho 13 thành phần dân tộc thiểu với hơn 5000 đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn Thành phố.
Với chủ đề “Các dân tộc đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, phát huy lợi thế, tiềm năng, hội nhập và phát triển bền vững”, Đại hội đã dành nhiều thời gian thông qua và thống nhất cao với Báo cáo chính trị Đại hội và mục tiêu, nhiệm vụ công tác dân tộc đến năm 2029 và các báo cáo tham luận của các tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến đại diện trên các lĩnh vực.
Thành phố Móng Cái có 14 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó dân tộc thiểu số có 1.617 hộ, tương đương 5.706 nhân khẩu, chiếm 5,3% dân số toàn Thành phố; đồng bào dân tộc thiểu số cư trú chủ yếu tại 03 xã: Hải Sơn, Bắc Sơn, Quảng Nghĩa, số còn lại sinh sống xen kẽ cùng cộng đồng dân cư ở các xã, phường trên địa bàn Thành phố.
Trong 05 năm qua (giai đoạn 2019-2024), công tác dân tộc luôn được các cấp ủy Đảng, Chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội từ Thành phố đến các xã, phường quan tâm, tập trung quán triệt, lãnh đạo chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện, nhất là việc triển khai thực hiện mục tiêu Quyết tâm thư tại Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số thành phố Móng Cái lần thứ II năm 2019 đã đề ra.
Đến nay, hệ thống chính trị cơ sở ngày càng hoàn thiện và phát triển vững mạnh, 100% thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có chi bộ Đảng; tình hình kinh tế - xã hội, diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã có bước chuyển biến rõ nét, đời sống vật chất và tinh thần nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo người dân tộc thiểu số giảm nhanh (hiện nay không còn hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo), hạ tầng cơ sở thiết yếu được quan tâm đầu tư, 100% thôn bản có đường giao thông đến trung tâm xã, hệ thống kênh mương tưới tiêu cơ bản đáp ứng được nhu cầu phát triển sản xuất, 100% hộ gia đình người dân tộc thiểu số được sử dụng điện lưới quốc gia, 100% các thôn đều có nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng, các điểm trường học được đầu tư xây dựng đến các thôn bản, đáp ứng đủ nhu cầu học tập cho con em nhân dân trên địa bàn từ cấp học mầm non đến trung học cơ sở; việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được quan tâm chú trọng, 100% các xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt và duy trì đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế; công tác quy hoạch đào tào, bồi dưỡng, bố trí sử dụng cán bộ người dân tộc thiểu số được quan tâm; bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc được gìn giữ và phát triển.
Đến nay, 03/03 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Thành phố đã đạt chuẩn nông thôn mới; 02/03 xã đạt xã NTM nâng cao (gồm Quảng Nghĩa, Bắc Sơn); 01/03 xã đạt xã NTM kiểu mẫu (xã Bắc Sơn). Trong giai đoạn 2019 - 2024, Tỉnh, Thành phố đã ưu tiên tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng với tổng kinh phí đầu tư là 977.526 triệu đồng, phân bổ cho 94 dự án/công trình trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số Thành phố.
Nhận thức của người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số về chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước có chuyển biến tích cực và ngày càng nâng cao; công tác quốc phòng - an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ngày càng được củng cố và tăng cường, đường biên mốc giới quốc gia được giữ vững, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.
Đại hội cũng đúc rút những bài học kinh nghiệm, xác định nhiệm vụ, giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc, các phong trào thi đua yêu nước trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2024 - 2029. Qua đó, tạo động lực để đồng bào các DTTS vươn lên xây dựng đời sống ấm no, hạnh phúc; củng cố niềm tin và tạo sự đồng thuận của nhân dân, đồng bào các DTTS đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Tham luận tại Đại hội, các tập thể, cá nhân điển hình đã tập trung phân tích, đánh giá về việc xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh nói chung, thành phố Móng Cái nói riêng, trở thành nguồn nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững được cấp Uỷ, Chính quyền các cấp của Thành phố quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện; phát huy vai trò nòng cốt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Qua đó, góp phần xây dựng xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc và giữ gìn an ninh trật tự xã hội trong cộng đồng.
Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Đại tá Nguyễn Đình Khiêm, Phó Chính uỷ Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh, ghi nhận, biểu dương đồng bào dân tộc thiểu số TP Móng Cái luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, yêu nước, bảo vệ độc lập chủ quyền biên giới, lãnh thổ của Tổ quốc; tích cực tham gia phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần.
Phát huy kết quả đạt được, đồng chí đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền TP Móng Cái tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc; phòng, chống mọi âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc; tập trung nguồn lực đầu tư hoàn thiện hạ tầng vùng dân tộc; đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, giải quyết đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển đa dạng mô hình kinh tế hộ gia đình, có chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp đầu tư vào vùng dân tộc. Cùng với đó, đồng chí cũng đề nghị cần quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa tốt đẹp, xóa bỏ hủ tục lạc hậu trong đồng bào dân tộc thiểu số; nâng cao chất lượng công tác giáo dục, đào tạo, củng cố hệ thống chính trị, xây dựng cơ sở đảng, tổ chức chính trị - xã hội ngày một vững mạnh; tuyên truyền gương điển hình tiên tiến, phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào dân tộc.
Phát biểu chỉ đạo Đại hội, đồng chí đồng chí Hoàng Bá Nam, Tỉnh uỷ viên, Bí thư Thành ủy trân trọng ghi nhận, chúc mừng và nhiệt liệt biểu dương sự nỗ lực cố gắng vươn lên và những thành tích mà cấp uỷ, chính quyền và đồng bào các dân tộc thiểu số đã đạt được trong thời gian qua.
Đồng chí Bí thư Thành ủy, nhấn mạnh: “Thành phố chúng ta đang đứng trước những thời cơ, vận hội mới, bước vào giai đoạn phát triển mới, để hiện thực hóa khát vọng “Xây dựng thành phố Móng Cái phát triển nhanh, bền vững; là khu vực phòng thủ vững chắc, toàn diện”, trở thành đô thị loại 1 trước năm 2030. Hơn bao giờ hết, toàn Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Thành phố phải tiếp tục nỗ lực, cố gắng, phát huy cao độ sức mạnh khối đại đoàn kết các dân tộc, vượt qua khó khăn, thách thức, bứt phá mạnh mẽ hơn.
Do vậy, đồng chí đề nghị cả hệ thống chính trị phải vào cuộc tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của đồng bào dân tộc trong việc chấp hành, thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên các lĩnh vực; xóa bỏ nhanh, triệt để tư tưởng bảo thủ, trông chờ, ỷ lại, khơi dậy “ý chí khát vọng vươn lên”, xây dựng vùng dân tộc và miền núi phát triển bền vững. Cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu cần nâng cao nhận thức, xây dựng, đưa ra các giải pháp cụ thể, chiến lược, lâu dài cho sự phát triển vùng dân tộc. Cán bộ phải là những người gương mẫu, đi đầu, yêu quê hương, đất nước, yêu dân tộc mình, trăn trở và có khát vọng tự vươn lên, không ngừng tự học, rèn luyện nâng cao trình độ, kỹ năng tuyên truyền vận động, thực sự “là điểm tựa của bản làng”, là rường cột quy tụ, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc.
Quan tâm đầu tư, phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Xây dựng văn hóa mới, con người mới trong vùng đồng bào dân tộc thiếu số, phải làm sao cho đồng bào ta nâng cao ý thức cộng đồng, nhất là phải làm sạch nhà, sạch ngõ, sạch thôn, sạch xã, xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp và vệ sinh môi trường.
Bên cạnh đó, chủ động nắm chắc thông tin, tình hình an ninh biên giới, an ninh vùng đồng bào dân tộc, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trên địa bàn; thực hiện tốt “Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, lấy người dân là “cột mốc sống” giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia phòng chống tội phạm qua biên giới, công tác quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng khu vực phòng thủ toàn diện, vững chắc, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân, thế trận an ninh Nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc; kiên trì thực hiện phương châm 5 an “an ninh, an toàn, an sinh, an cư, an dân”. Tích cực vận động, huy động sự tham gia của đồng bào dân tộc thiểu số trong hoạt động đối ngoại Nhân dân hai bên biên giới, xây dựng tinh thần đoàn kết quốc tế, vì hòa bình.
Với tinh thần, khẩn trương, đoàn kết, dân chủ, bình đẳng nghiêm túc và trách nhiệm cao, Đại hội đã chọn cử 12 đại biểu thực sự là những điển hình tiêu biểu, xuất sắc trên các lĩnh vực đại diện cho hơn 5 nghìn đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn Thành phố đi dự Đại hội đại biểu các Dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ninh lần thứ IV, năm 2024
Đại hội đã thông qua Quyết tâm thư thực hiện trong giai đoạn 2024 - 2029 và tôn vinh, biểu dương 18 tập thể và 29 cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước và công tác dân tộc, chính sách dân tộc giai đoạn 2019-2024.