Trưởng Ban quản lý cửa khẩu Quốc tế Móng Cái Trần Bích Ngọc cho biết: Nói đến Móng Cái, chúng ta thường nghĩ ngay đến những điểm sáng của thành phố biên giới cửa khẩu, đó là: Về địa lý, Móng Cái là cửa ngõ phía Bắc của đất nước và ASEAN, kết nối với Trung Quốc - thị trường rộng lớn nhất thế giới; 

Về hạ tầng giao thông kết nối thương mại XNK: Móng Cái được đầu tư đồng bộ với đầy đủ 3 phương thức vận tải (đường bộ, đường sông và cảng biển) kết nối với 02 tuyến hành lang kinh tế liên vùng và quốc tế, gồm: Hải Phòng – Hạ Long – Cửa khẩu Móng Cái  – Cửa khẩu Đông Hưng – TP Phòng Thành Cảng. Hiện nay, đặc biệt là từ sau dịch covid – 19, đã có 03 DN  TQ đã và đang khai thác tuyến giao thông liên vận, mở ra rất nhiều cơ hội cho người dân và khách du lịch trong việc lựa chọn phương thức di chuyển. Cùng với việc tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái đưa vào hoạt động đã tạo thuận lợi phát triển dịch vụ thương mại đa dạng đặc biệt là logistics, góp phần kết nối, thúc đẩy chuỗi cung ứng hàng hóa XNK giữa các tỉnh, thành trên cả nước với thị trường Trung Quốc. 

Về cơ chế chính sách: Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái được hưởng chính sách ưu đãi cao nhất của Chính phủ về thuế, tiền thuê đất, xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh và nhiều chính sách ưu đãi khác. 

Đông Hưng (Trung Quốc) đã được Quốc vụ viện cho triển khai 06 nền tảng và mở cửa quốc gia, gồm: Khu thí điểm mở cửa và phát triển trọng điểm cấp quốc gia; Khu hợp tác kinh tế biên giới, Khu thương mại cặp chợ cư dân biên giới, Khu thí điểm cải cách toàn diện tài chính biên giới; Khu thí điểm mở cửa y tế quốc tế và Khu thí điểm du lịch biên giới… đã và đang ảnh hưởng tích cực đến hoạt động TM-XNK trên địa bàn Thành phố. 

Về quan hệ đối ngoại: tình đoàn kết, hữu nghị sâu sắc giữa thành phố Móng Cái– Đông Hưng trong nhiều năm qua luôn được củng cố, vun đắp thể hiện qua Bản thoả thuận hữu nghị toàn diện giữa Thành uỷ Móng Cái (Việt Nam)- Thành ủy Đông Hưng (Trung Quốc) và mới đây nhất ngày 18/11/2024, thành phố Móng Cái (Việt Nam) – thành phố cấp huyện duy nhất đã vinh dự được nhận giải thưởng “Đối tác ưu tú thành phố hữu nghị đối với Trung Quốc” do Hiệp hội hữu nghị Trung Quốc bình chọn. Qua đó, càng tạo niềm tin sâu sắc cho doanh nghiệp DN cũng như nhân dân địa phương hai bên biên giới.

Bên cạnh những điều kiện thuận lợi, những điểm sáng, hạ tầng dịch vụ thương mại phục vụ hoạt động XNK trên địa bàn trong những năm qua vẫn tồn tại những thách thức cũ và khó khăn mới như: 

Hệ thống kho, bến, bãi đầu tư quy mô vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển, còn phân tán, manh mún, chưa theo quy hoạch chung lâu dài, nhất là hạ tầng dịch vụ phụ trợ; 

Hạ tầng cửa khẩu mặc dù đã được quan tâm đầu tư (Lối thông quan cầu Bắc Luân II và Lối mở Km 3+4) song chưa có hệ thống kho bãi chuyên dụng để lưu giữ hàng hóa, bảo quản theo chế độ đặc biệt (như hóa chất, hàng đông lạnh), do vậy chưa phát huy được vai trò trong hệ thống, chuỗi dịch vụ trong khu vực CK. 

Từ những nhận thức, đánh giá trên, nhằm phát huy lợi thế các cửa khẩu, cảng khẩu, lối mở trên địa bàn Thành phố trong năm 2025 và những năm tiếp theo, thời gian tới, thành phố Móng Cái quan tâm thực hiện một số giải pháp đột phá. Cụ thể là:

Đột phá và đổi mới về cơ chế, chính sách thông qua quyết tâm chính trị cao, quyết liệt từ cấp uỷ đảng, chính quyền thành phố và nhân dân Móng Cái để triển khai đồng bộ, hiệu quả các quy hoạch chiến lược đã được phê duyệt; Đẩy nhanh tiến độ trình, duyệt các quy hoạch phân khu còn lại để có cơ sở thu hút, hỗ trợ các nhà đầu tư chiến lược triển khai đầu tư xây dựng hoàn thành các công trình, dự án phát triển dịch vụ thương mại trên địa bàn; đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của Thành phố nhất là dự án hạ tầng động lực có sức lan tỏa như Đường dẫn và Cầu Bắc Luân III; Cảng biển Vạn Ninh và dịch vụ hậu cần sau cảng. Hoàn thành việc thành lập Trung tâm giao dịch hàng hóa, nông, lâm, thủy sản Quốc tế và Công trình qua biên giới (Cầu sắt) tại Lối mở Km 3+4, cửa khẩu đường sắt kết nối tuyến đường sắt quốc tế Việt – Trung đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm đa dạng hoá các loại hình cửa khẩu, đa dạng hoá mặt hàng và phương thức vận chuyển, phù hợp với xu thế chung.

Tiếp tục báo cáo cấp thẩm quyền Xây dựng cơ chế, chính sách thí điểm triển khai Khu hợp tác kinh tế qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc với các chức năng của khu hợp tác bao gồm: gồm khu bảo thuế, khu chờ xuất Thương mại, dịch vụ hậu cần, kho bãi, trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế Móng Cái… 

Đột phá thứ hai là tăng cường hợp tác vùng, quốc gia, quốc tế: 

Hợp tác với các cửa khẩu Việt Nam giáp với Trung Quốc tạo thành hệ thống cửa khẩu đồng bộ, liên hoàn; chú trọng liên kết vùng với các địa phương khác trong và ngoài nước nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh riêng có của Móng Cái để tăng lợi thế cạnh tranh về cung cấp dịch vụ thương mại, và dịch vụ quốc tế hiện đại, chất lượng;

Khai thác khoảng cách địa lý, thỏa thuận thương mại tự do, miễn visa và vị trí là cửa ngõ sang Trung Quốc để thu hút đầu tư và du khách từ các nước ASEAN nhằm thu hút các tập đoàn, doanh nghiệp lớn tìm đến Móng Cái để đầu tư, xây dựng các công trình mang dấu ấn, tạo động lực phát triển.

Thứ ba là cần có đột phá trong tăng cường quản lý nhà nước, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, trong đó chú trọng xây dựng và thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng dịch vụ, cải thiện môi trường kinh doanh, đồng hành cùng doanh nghiệp, giữ chân các doanh nghiệp. Tăng cường đối thoại, gặp gỡ, trao đổi với các doanh nghiệp, để kịp thời lắng nghe kiến nghị, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp 

Tiếp tục đề nghị Tỉnh, các sở ngành tiếp tục quan tâm, có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển dịch vụ kho bãi, bốc xếp, vận chuyển, logistic tạo sự cạnh tranh công bằng.

Phối hợp với Cục hải quan Tỉnh báo cáo cấp có thẩm quyền đẩy nhanh tiến trình triển khai cửa khẩu số tiến tới cửa khẩu thông minh, đảm bảo công bằng, công khai minh bạch, rút ngắn thời gian thông quan, nhằm cải thiện, tiết giảm tối đa chi phí cho DN…

Năm 2024 vừa qua, Móng Cái đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm thúc đẩy ba đột phá chiến lược, trong đó Kinh tế tiếp tục duy trì tốc độ phát triển, tăng so với cùng kỳ, giá trị sản xuất (giá so sánh năm 2010) các ngành kinh tế ước cả năm đạt 21.831 tỷ đồng, đạt 100%KH, tăng 26%CK. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trên địa bàn đạt 11.268 tỷ đồng, tăng 10,5%CK; doanh thu vận tải, bốc xếp ước đạt 599 tỷ đồng, tăng 37%CK. Thành lập mới 225 doanh nghiệp đạt 100%KH, tăng 25%CK, thu hút thêm 732 doanh nghiệp XNK, nâng tổng số doanh nghiệp làm thủ tục XNK trên địa bàn lên 1.312 doanh nghiệp (tăng 318 doanh nghiệp so với CK). Kim ngạch XNK tiếp tục là bức tranh sáng trong nền kinh tế Thành phố ước đạt 13,12 tỷ USD (XK 6,9 tỷ USD, NK 6,22 tỷ USD), trong đó làm thủ tục tại Hải Quan Móng Cái ước đạt 3,9 tỷ USD (kim ngạch XK đạt 2,2 tỷ USD, kim ngạch NK đạt 1,7 tỷ USD), tăng  24% CK. Du lịch có bước phát triển, khách du lịch đến Móng Cái đạt trên 3,5 triệu lượt khách, tăng 50%CK, tăng 8% KH Tỉnh giao, ước hết năm 2024 đạt trên 4 triệu lượt khách, nộp NSNN về dịch vụ du lịch ước đạt trên 250 tỷ đồng, tăng trên 80%CK; Thu NSNN tốt, đứng đầu toàn Tỉnh, đến nay đạt 4.562,9 tỷ đồng, ước cả năm đạt 5.067 tỷ đồng, vượt 4,1% so CK (trong đó: Thu nội địa đạt 1.481,354 tỷ đồng, ước cả năm đạt 1.713 tỷ đồng, đạt 149% dự toán Tỉnh, đạt 119,7% dự toán Thành phố; thu từ ngành Hải quan đạt 2.069,3 tỷ đồng, ước cả năm đạt 2.305 tỷ đồng, đạt 143,6% dự toán, tăng 37%CK); có 08 khoản do Thành phố thu đạt dự toán tỉnh, riêng tiền thu từ đất đứng thứ 2 toàn Tỉnh.

Như vậy, trong bức tranh sáng về kinh tế, Móng Cái tự tin mạnh dạn phát huy thành quả. Và với sự nhìn nhận đúng, trúng, giải pháp phù hợp, kịp thời, những “đột phá” nêu trên trong năm 2025 để phát huy lợi thế các cửa khẩu, cảng khẩu, lối mở sẽ góp phần rất quan trọng để khai thác các thế mạnh về thương mại quốc tế, dịch vụ thương mại, cùng với thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) xây dựng mô hình cặp Cửa khẩu quốc tế Móng Cái – Đông Hưng thành cặp cửa khẩu kiểu mẫu trên toàn tuyến biên giới, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định cùng phát triển, góp phần cùng các lĩnh vực kinh tế khác của thành phố Móng Cái tạo nên những “đột phá” chung, tạo đà cho nhiệm kỳ mới.