Xã Bắc Sơn là xã miền núi biên giới của TP Móng Cái, có diện tích tự nhiên 5.030,55ha; Xã có 4 thôn, tổng số 404 hộ với 1.801 nhân khẩu; có 04 dân tộc sinh sống (Kinh, Dao, Tày, Sán Chỉ), trong đó tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm 86,2% dân số. Trình độ dân cư không đồng đều, còn có khoảng cách tương đối so với các xã, phường khác trên địa bàn Thành phố. Phát triển kinh tế, thu nhập người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và chăn nuôi.

Với xuất phát điểm được đánh giá là thấp nhất thành phố Móng Cái, Bắc Sơn đã rất nỗ lực trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, từng bước chinh phục hành trình: về đích đạt NTM năm 2018- xã NTM nâng cao năm 2020 và nay là xã NTM kiểu mẫu với mục tiêu: “Kinh tế phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng cao; có kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội từng bước đồng bộ, hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức sản xuất phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương; gắn phát triển nông nghiệp với trồng rừng và chăn nuôi sản xuất theo hướng tập trung; đời sống xã hội trên địa bàn được dân chủ, ổn định, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; dân trí được nâng lên về mọi mặt, vệ sinh môi trường thực sự được người dân quân tâm và bảo vệ; nâng cao sức mạnh của cả hệ thống chính trị; an ninh trật tự trên địa bàn được giữ vững.

Quán triệt và cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của TW, của Tỉnh và TP Móng Cái, xã Bắc Sơn đã triển khai xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, đến nay, đối chiếu với bộ tiêu chí tại Quyết định số 691/QĐ-TTg ngày 05/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về Bộ tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020, Bắc Sơn đã đạt 4/4 tiêu chí; 13/13 chỉ tiêu.

Cụ thể như sau:

(1) Tiêu chí số 1: Sản xuất - Thu nhập - Hộ nghèo

Xã đã xây dựng quy hoạch các vùng sản xuất hàng hóa tập trung; tạo điều kiện thuận lợi để Nhân dân mở rộng hình thức sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao thu nhập cho người dân; đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực mà địa phương có lợi thế như: trồng cây dược liệu, Trà hoa vàng, Chùm ngây, tạo vùng nguyên liệu cung cấp cho các cơ sở chế biến trong và ngoài địa bàn; phát triển kinh tế trang trại, gia trại tổng hợp, kết hợp chăn nuôi, trồng trọt và các dịch vụ khác; phát triển kinh tế lâm nghiệp...

100% diện tích sản xuất được cấp, tưới, tiêu, thoát nước chủ động. Hệ thống thuỷ lợi với 56 km kênh mương đáp ứng nhu cầu tưới, tiêu toàn bộ diện tích đất sản xuất nông nghiệp tập trung.

Trên địa bàn có 243 hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm bán ra thị trường. cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm. Có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững, có 04 tổ hợp tác trồng, khai thác keo (63 thành viên) được ký kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm theo chuỗi liên kết sản xuất, hàng năm doanh thu đạt gần 2,4 tỷ đồng.

Thu nhập bình quân đầu người năm 2021 đạt 55,6 triệu đồng/người/năm. Toàn xã chỉ còn duy nhất 1 hộ nghèo thuộc diện bảo trợ xã hội.

(2) Tiêu chí số 2: Giáo dục - Y tế - Văn hóa

Tỉ lệ huy động trẻ đi học mẫu giáo đạt 90% trở lên; tỷ lệ trẻ em 6 tuổi vào học lớp 1 đạt 100%; tỷ lệ trẻ em 11 tuổi hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học đạt 95% trở lên, số trẻ em 11 tuổi còn lại đều đang học các lớp tiểu học; tỷ lệ thanh niên, thiếu niên trong độ tuổi từ 15 đến 18 đang học chương trình giáo dục phổ thông hoặc giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông hoặc giáo dục nghề nghiệp đạt 95% trở lên.

Trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế; dân số thường trú trên địa bàn xã được quản lý, theo dõi sức khỏe đạt 100%. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 100%.

Hiện nay trên địa bàn xã có CLB Dân vũ, CLB đánh quay, CLB liên thế hệ, 4/4 thôn đều có CLB bóng chuyền hơi, bóng đá, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ.

Chất lượng các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao được bảo đảm, thu hút nhiều người dân tham gia; bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp văn hóa truyền thống địa phương, xây dựng cộng đồng dân cư văn minh, dân chủ, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau, thực hiện tốt các hoạt động từ thiện, nhân đạo.

Năm 2021 xã có 283/347 hộ, hiếm tỷ lệ 81,5 % gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa; xã được công nhận 4/4 thôn đạt thôn văn hóa.

(3) Tiêu chí số 3: Môi trường

Xã đã triển khai xây dựng 09 điểm tập kết rác tại 04/04 thôn để thu gom rác xử lý,  tỷ lệ chất thải rắn được thu gom và xử lý theo đúng quy định đạt 90% trở lên, tỷ lệ rác thải sinh hoạt được phân loại, áp dụng biện pháp xử lý phù hợp đạt từ 50% trở lên.

Xây dựng 03 hệ thống thu gom xử lý nước thải khu dân cư các thôn Phình Hồ, Thán Phún, Pẹc Nả; hệ thống áp dụng công nghệ xử lý nước thải ô nhiễm hưu cơ bằng phương pháp sinh học, thân thiện với môi trường.

Năm 2021, đầu tư 700 triệu đồng để xây dựng hệ thống rãnh thoát nước, vườn hoa cây xanh, đầu tư hệ thống đèn Led cao áp 184 bóng phục vụ chiếu sáng tại các khu vực tập trung khu dân cư.

Xã đã đẩy mạnh thực hiện công tác vệ sinh môi trường, chỉnh trang cảnh quan khu dân cư, đường làng ngõ xóm với các phong trào nổi bật như: ngày Chủ nhật xanh; “5 không, 3 sạch”; thắp sáng đường quê; Nông dân dọn dẹp vệ sinh các vườn mẫu.

91% hộ chăn nuôi có chuồng trại đảm bảo vệ sinh môi trường. 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn thực hiện xử lý rác thải, nước thải tiêu chuẩn và đảm bảo bền vững.

(4) Tiêu chí số 4: An ninh trật tự - Hành chính công

Tình hình ANCT- TTATXH trên địa bàn đảm bảo, tổ chức xây dựng có hiệu quả các mô hình bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; thực hiện tốt công tác tuyên truyền phong trào “Toàn dân đoàn kết bảo vệ an ninh trật tự” và phong trào “An ninh tự quản", phối hợp với đồn Biên phòng Bắc Sơn xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định. Lực lượng Công an xã được quan tâm xây dựng, củng cố trong sạch, vững mạnh theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của Bộ Công an; là một trong những xã đầu tiên của Thành phố thực hiện chủ trương đưa công an chính quy về làm Trưởng công an xã.

Trên địa bàn xã đã thành lập 06 tổ tự quản an ninh trật tự (04 tổ tại 04 thôn; 02 tổ tại 02 doanh nghiệp), gồm 58 người tham gia.

Trong 03 năm liên tiếp 2019-2021, trên địa bàn xã không có khiếu kiện đông người kéo dài; không có công dân thường trú ở xã phạm tội; khiếu kiện vượt cấp trái pháp luật.

Tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại của UBND xã đã thực hiện niêm yết, công khai 115 thủ tục gồm 12 lĩnh vực thuộc thẩm quyền của xã (trong đó mức độ 2,3 gồm 66 thủ tục, mức độ 4 gồm 49 thủ tục); thủ tục liên thông 3 cấp (xã - huyện - tỉnh) gồm 18 thủ tục; thủ tục liên thông 2 cấp (xã - huyện) gồm 11 thủ tục. Công khai minh bạch, đầy đủ các thủ tục hành chính, giải quyết thủ tục hành chính cho các tổ chức, công dân đảm bảo có hiệu quả; áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, mức độ hài lòng, rất hài lòng của công dân đạt 100%.

Như vậy, với sự vào cuộc của Nhà nước và nhân dân, xây dựng NTM kiểu mẫu ở Bắc Sơn đã đảm bảo: Hạ tầng cơ sở vật chất xã hội được đầu tư đồng bộ, hệ thống giao thông kết nối đảm bảo phát triển kinh tế các vùng; năng xuất sản lượng các sản phẩm nông nghiệp được tăng mạnh, giá trị canh tác được nâng cao; đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân tăng cao, thu nhập bình quân đều tăng mạnh; môi trường cảnh quan được cải thiện; hệ thống chính trị được củng cố, an ninh trật tự cơ bản đảm bảo, năng lực làm việc cán bộ được nâng cao và đặc biệt trách nhiệm, ý thức tự giác tham gia với cộng đồng của người dân được nâng cao, chủ động và làm chủ trong phát triển kinh tế gia đình, tạo niềm tin, phấn khởi trong nhân dân. Tổng kinh phí thực hiện xây dựng NTM năm 2021 đạt trên 36,2 tỷ đồng.

Ông Vũ Thái Nam, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND Xã Bắc Sơn, TP Móng Cái, Quảng Ninh cho biết: Với quan điểm, xây dựng nông thôn mới là chương trình có điểm khởi đầu nhưng sẽ không có điểm kết thúc. Sau khi hoàn thành xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, xã Bắc Sơn tiếp tục duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được, hướng tới mục tiêu: Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước được đầu tư theo hướng đồng bộ; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp với đặc điểm và điều kiện của địa phương; từng bước phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao.

Với sự tích cực của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân, tin tưởng rằng chương trình xây dựng nông thôn mới ở xã Bắc Sơn sẽ tiếp tục có thêm nhiều thành quả hơn nữa, để người dân Bắc Sơn ngày càng có thêm nhiều mùa xuân mới yên bình, ấm no, tiếp tục nở hoa thành tựu trên hành trình đầy nỗ lực.