Những năm qua, TP Móng Cái đã tập trung xây dựng, phát triển văn hóa con người, coi đây là động lực chủ yếu và là mục tiêu để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển”, trong đó, mô hình “Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới” giữa Việt Nam và Trung Quốc đã góp phần tăng cường mối quan hệ giữa nhân dân hai nước, xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển.

Từ năm 2014 đến nay, TP Móng Cái đã triển khai thực hiện mô hình "Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới", bao gồm: kết nghĩa cụm cư dân biên giới giữa khu Tràng Vĩ với thôn Vạn Vĩ, thị trấn Giang Bình, TP Đông Hưng, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc; kết nghĩa cụm dân cư biên giới giữa thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn, TP Móng Cái (Việt Nam) và thôn Thán Sản, thị trấn Na Lương, khu Phòng Thành (Trung Quốc); mô hình thiết lập mối quan hệ hữu nghị biên giới quốc tế giữa phường Trần Phú-trấn Đông Hưng và cơ chế hợp tác toàn diện giữa Móng Cái (Việt Nam) và Đông Hưng (Trung Quốc). Mô hình "Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới" đã trở thành hình mẫu về công tác ngoại giao nhân dân trong giao lưu văn hóa, kinh tế, xã hội giữa nhân dân hai địa phương của hai nước. Điều này cũng cụ thể hóa các nội dung cơ chế hợp tác toàn diện giữa Móng Cái (Việt Nam) và Đông Hưng (Trung Quốc) đã thống nhất là: Tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tình hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai Nhà nước và hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc; tích cực mở rộng hoạt động giao lưu và trao đổi văn hóa dân tộc, cổ vũ thế hệ trẻ hai bên tăng cường hoạt động giao lưu, kết nối, hiểu biết về truyền thống quan hệ hợp tác, hữu nghị hai nước Việt - Trung. Duy trì và phát huy hiệu quả các mô hình “phường - trấn hữu nghị”, “thôn - bản hữu nghị”, tổ chức hoạt động giao lưu định kỳ, luân phiên giữa các tổ chức chính trị-xã hội, quần chúng như: MTTQ, công đoàn, phụ nữ, thanh niên, doanh nghiệp; củng cố phát triển tình hữu nghị giữa nhân dân hai địa phương.

Theo đồng chí Đỗ Viết Mạnh, ủy viên Ban thường vụ Thành ủy, Chủ tịch UB MTTQ thành phố Móng Cái chia sẻ: Trong hơn 10 năm thực hiện các mô hình kết nghĩa, TP Móng Cái nói riêng, các địa phương phía bạn nói chung đã tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân trong thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động và giáo dục cho nhân dân xây dựng, vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị, truyền thống: Duy trì thường xuyên công tác thăm hỏi, động viên nhau trong dịp ngày lễ, tết, lúc ốm đau và giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, cùng nhau bảo vệ môi trường sinh thái, giúp nhau khắc phục hậu quả thiên tai, phòng chống bão lũ; cứu hộ, cứu nạn trên cửa sông Bắc Luân và trên biển; phòng chống dịch bệnh. 

Phối hợp thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nhân dân hai bên biên giới chấp hành và thực hiện nghiêm 3 văn kiện pháp lý về biên giới đất liền Việt Nam - Trung Quốc, Hiệp định Hợp tác nghề cá Việt Nam - Trung Quốc. Cùng nhau bảo vệ, không làm hư hỏng mốc quốc giới, không làm thay đổi đường biên giới, dòng chảy sông biên giới; không tham gia và không tiếp tay cho tội phạm mua bán các chất ma túy, mua bán người và buôn bán hàng hóa mà hai nước Việt Nam - Trung Quốc cấm...

Nhất trí thiết lập mối quan hệ phường (trấn) hữu nghị biên giới quốc tế, thống nhất phối hợp triển khai hoạt động giao lưu tổ chức đảng (công tác dân vận, kiểm tra, giám sát, xây dựng tổ chức cơ sở đảng...), giao lưu hữu nghị đoàn thể, giao lưu nhân dân, khuyến khích hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế thương mại, đầu tư, du lịch, quản trị xã hội trên nguyên tắc bình đẳng và cùng có lợi, thúc đẩy cùng phát triển thịnh vượng.

Công tác đẩy mạnh ngoại giao văn hóa thông qua hoạt động đối ngoại cũng được Thành phố quan tâm thực hiện thông qua việc giới thiệu các giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương, đưa vào các chương trình xúc tiến du lịch, duy trì, mở rộng các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch với thành phố Đông Hưng (Trung Quốc)… đây là minh chứng sinh động cho hiệu quả thực chất trong ngoại giao Nhân dân vùng biên giới.

Đồng chí Hoàng Bá Nam, Bí thư Thành ủy Móng Cái, cho biết: Trong chương trình hợp tác giữa tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam) với khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), lãnh đạo 2 tỉnh, khu luôn đặt cao vai trò, vị trí của nhân dân khu vực biên giới trong việc duy trì đường biên giới hòa bình, hợp tác và phát triển. Trong đó, việc kết nghĩa các cụm dân cư hai bên biên giới tại Móng Cái với địa phương lận cận phía bạn đã góp phần tô thắm tình hữu nghị Việt- Trung. 

Phát huy truyền thống tốt đẹp Việt Nam - Trung Quốc, TP Móng Cái tiếp tục xây dựng mối quan hệ nhân dân và các lực lượng biên giới ngày một đoàn kết, gắn bó mật thiết. Trong đó nghiên cứu, thúc đẩy kết nghĩa thêm các thôn - khu, trấn - phường, làm sâu sắc hơn quan hệ giữa 2 Đảng, Nhà nước và nhân dân. Từ đó góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới, phòng chống buôn lậu, vận chuyển các chất ma túy, thúc đẩy phát triển kinh tế thương mại, biên mậu qua địa bàn...