Đình Trà Cổ là di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của TP Móng Cái đã được Thủ tướng chính phủ xếp hạng di tích cấp Quốc gia đặc biệt năm 2023. Di tích được đánh giá là một trong những ngôi đình có quy mô lớn và kiến trúc đẹp của vùng đồng bằng Bắc Bộ và Thanh - Nghệ - Tĩnh, là sự khẳng định vững bền về nền văn hóa - nghệ thuật Việt Nam nơi địa đầu Tổ quốc. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc đình Trà Cổ mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc Việt Nam; kết cấu kiến trúc và hoa văn điêu khắc trang trí nằm trong dòng chảy chung của kiến trúc truyền thống đình làng Việt, mỗi mảng chạm là một tác phẩm điêu khắc hoàn chỉnh, thể hiện tài năng, trí tuệ và khả năng sáng tạo của cha ông ta.. Nằm ở địa đầu Đông Bắc Tổ quốc, ngay sát biên giới, đình Trà Cổ là minh chứng sinh động cho quá trình hình thành, phát triển của vùng đất Trà Cổ, Móng Cái nói riêng và quá trình dựng nước và giữ của cha ông ta nói chung trong suốt chiều dài lịch sử đất nước.

Lễ hội Đình Trà Cổ là một hoạt động văn hóa được tổ chức thường niên với quy mô cấp thành phố, nhằm tưởng nhớ công đức các bậc tiền nhân đã có công lao to lớn trong việc xây làng lập ấp, mở mang bờ cõi... Khơi dậy, nâng cao lòng tự hào dân tộc, lòng yêu quê hương đất nước, ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tinh thần có từ lâu đời. Từ đó xây dựng tình đoàn kết các dân tộc, quyết tâm đóng góp công sức xây dựng quê hương giàu đẹp văn minh, góp phần xây dựng thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nêu cao trách nhiệm của mỗi người dân, mỗi cán bộ đảng viên trong việc bảo tồn giữ gìn và phát huy di sản văn hóa truyền thống của dân tộc. Đồng thời, đây cũng là dịp để quảng bá các giá trị của di tích và lễ hội đình Trà Cổ nói riêng cũng như các nét đẹp văn hóa của thành phố Móng Cái nói chung đến du khách trong và ngoài nước. 

Năm 2019, lễ hội đình Trà Cổ được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Sự kiện này là mốc son to lớn trong hành trình bảo tồn, phát huy giá trị của di sản; là sự ghi nhận, tôn vinh những giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng của lễ hội đình Trà Cổ; để di sản tiếp tục được tỏa sáng trong dòng chảy văn hóa của dân tộc. 

Lễ hội truyền thống đình Trà Cổ năm Giáp Thìn - 2024 được tổ chức trong 04 ngày từ ngày 05/7/2024 đến 08/7/2024 (Tức 30/5-3/6 năm Giáp Thìn) với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng nhằm tiếp nối, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của cha ông; tuyên truyền, quảng bá sâu rộng hình ảnh vùng đất, con người Trà Cổ, Móng Cái, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Móng Cái. Phần lễ gồm: Lễ rước kiệu nghênh thần trên biển, Lễ Mộc Dục, Lễ rước mâm hoa quả và cây đèn thần vào Đình, Lễ rước ông Voi ra Đình chầu thân; Lễ thỉnh sinh; Lễ An vị; đóng cây cai đám, gọi sổ bìa xanh; lễ cất cây cai đám, gọi danh sách ông Đám mới; lễ tống đăng, lễ Thí ôn.... Phần hội có nhiều hoạt động sôi nổi, như: hội thi “ông Voi”, giao lưu bóng chuyền hơi, đi cà kheo, đi Chèo tải, kéo co, trò chơi bịt mắt đập niêu, ném vòng…

Phát biểu khai hội, đồng chí Nguyễn Phúc Vinh, Ủy viên BTV, Phó Chủ tịch UBND Thành phố, Trưởng Ban Tổ chức lễ hội đình Trà Cổ nhấn mạnh, trong thời gian qua, công tác quản lý, tổ chức lễ hội đình Trà Cổ nói riêng và các lễ hội truyền thống trên địa bàn thành phố Móng Cái nói chung được thành phố đặc biệt quan tâm, chú trọng.

Gần 30 năm kể từ khi lễ hội Đình Trà Cổ được khôi phục đến nay, công tác trùng tu, tôn tạo di tích và tổ chức lễ hội Đình luôn được đón nhận sự quan tâm của các Bộ, ngành từ Trung ương, lãnh đạo và các sở ngành của tỉnh, sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Thường trực Thành ủy - HĐND - UBND thành phố Móng Cái. Sự đóng góp tích cực của hội đồng hương Trà Cổ trên mọi miền Tổ quốc, cùng toàn thể người dân Trà Cổ sinh sống và định cư ở nước ngoài, các đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn về vật chất, tinh thần góp phần tạo nên thành công của lễ hội. Các nội dung nghi lễ được tổ chức trang nghiêm và thành kính, các hoạt động phần hội ngày càng phong phú và đa dạng, nhiều màu sắc, thu hút được sự hưởng ứng, tham gia của đông đảo nhân dân và du khách. 

Đồng chí Phó Chủ tịch UBND Thành phố nhấn mạnh, vinh dự và tự hào là địa phương có nhiều di sản văn hóa được vinh danh, xếp hạng, với 59 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 01 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 4 di tích cấp quốc gia; 12 di tích cấp tỉnh. Bên cạnh đó, văn hóa phi vật thể của Móng Cái có trên 40 di sản thuộc nhiều loại hình đã được kiểm kê, phân loại, trong đó có 03 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đó được coi là những “Cột mốc văn hóa” trường tồn. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc thành phố Móng Cái đã, đang và sẽ tiếp tục chăm lo gìn giữ, tôn tạo các di tích, tổ chức tốt các hoạt động lễ hội, du lịch để đình Trà Cổ nói riêng và các di sản văn hóa của thành phố Móng Cái nói chung tiếp tục được tỏa sáng trong dòng chảy văn hóa dân tộc. Đồng thời, là nơi giáo dục truyền thống cho lớp lớp các thế hệ tương lai. 

Với những kỳ vọng đó, TP Móng Cái mong muốn sẽ tiếp tục đón nhận sự quan tâm, giúp đỡ của các sở, ban, ngành tỉnh Quảng Ninh, các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài tỉnh cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân trong và ngoài thành phố.