Khởi công xây dựng Đình Vạn Xuân

13/04/2025 11:20
Ngày 13/4, xã Hải Xuân, thành phố Móng Cái tổ chức lễ khởi công xây dựng Đình Vạn Xuân tại Thôn 9, xã Hải Xuân, thành phố Móng Cái. Đồng chí Nguyễn Văn Đô, Phó Bí thư thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Móng Cái; đồng chí Đỗ Văn Tuấn, Ủy viên Ban thường vụ, Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Móng Cái cùng đông đảo đại biểu, nhân dân tham dự.

Theo hồ sơ báo cáo của UBND xã Hải Xuân: Đình Vạn Xuân xây dựng trên một khu đất cao, thoáng, ngay đầu làng Vạn Xuân thuộc xã Vạn Xuân cũ (là 1 trong 3 xã: Xuân Ninh, Xuân Lan, Vạn Xuân, nay thuộc xã Hải Xuân). Đình xây dựng vào khoảng năm 1848, đến năm 1850 (Tự Đức Tam Niên) được nhà vua 05 lần phong sắc (02 lần vào ngày 24 tháng 9 năm Tự Đức thứ 6; 03 lần vào ngày 8 tháng 9 năm Tự Đức thứ 8). Đình cũ trước đây được xây dựng theo kiến trúc chữ Đinh (丁), mái lợp ngói âm dương gồm các công trình sau: Cổng đình, sân đình, bái đường và hậu cung. Bái đường gồm 05 gian và hậu cung 03 gian, hai bên cạnh sân có nhà bếp (bên phải từ cổng vào) và nhà che (bên trái).

Đồng chí Nguyễn Trung Đông, Chủ tịch UBND xã Hải Xuân báo cáo quá trình lập hồ sơ, khôi phục, xây dựng Đình Vạn Xuân 
Các đại biểu và nhân dân tham dự lễ 
Đại diện nhân dân xã Hải Xuân phát biểu, bày tỏ niềm vui khi ngôi Đình được khôi phục 

Theo lời kể của một số cụ già trong làng thì Đình được xây dựng để thờ hai vị Thành hoàng là Hai Bà Trưng (Trưng Trắc – Trưng Nhị) và là nơi dân làng hội họp. Hàng năm cứ từ mùng 6 đến mùng 10 tháng Giêng dân làng lại mở hội Đình tế lễ Hai Bà Trưng và cũng là để dân làng ôn lại truyền thống đấu tranh quật cường của dân tộc ta.

Đình Vạn Xuân xây từ thời Lê là ngôi đình rất quan trọng đối với châu Vạn Ninh (thuộc phủ Hải Ninh) nên thời Tự Đức năm thứ 4 (1851) đã cho xây thành tại đây để được các thần phù hộ nhằm trấn trị cả vùng địa đầu Đông Bắc. Theo Đồng Khánh Địa Dư Chí, giống như Đình làng xã Vạn Ninh, Đình làng xã Vạn Xuân thờ tự các vị: Bản cảnh Thành hoàng Linh phù chi thần (truyền rằng tôn thần đã hiển linh giúp Hai Bà Trưng dẹp giặc); Không Lộ - Giác Hải tôn thần;  Hưng Đạo Đại Vương tôn thần; Ngọc Sơn trấn hải tôn thần; Khâm sai Đông đạo tiết chế Đại Vương Hoàng Cần

Đình Vạn Xuân hiện nay đã bị hủy hoại hoàn toàn, trên khu đất cổ xây dựng đình chỉ còn một trụ đá hình bát giác cao 52 cm, chu vi 95 cm, trên trụ là một tượng hổ đá cao 80cm, chu vi thân 89 cm. Trên nền đình còn 03 tấm đá trước đây là bậc lên xuống của đình.

Trong Hậu cung cũ của đình còn một mảng tường cao từ 90 cm đến 175 cm, còn một trụ gạch cao 2,35m và một mảng tường nhỏ nối với trụ. Toàn bộ móng của hậu cung còn nguyên vẹn, chiều dài 9 m, chiều rộng 6 m.

Ngoài ra đình còn một số dấu vết của bệ thờ xây bằng gạch theo hình bán nguyệt. Đặc biệt đình còn sót lại một bia đá, chữ đã mờ, nằm phía tay phải sát nền đình. Nội dung bia đá ghi lại địa điểm xây dựng đình Vạn Xuân cùng những người có công đóng góp để xây dựng đình.

Bia đá làm bằng loại đá muối tại địa phương lại để ngoài trời nên bị mờ nhiều nên không tìm được niên đại lập bia. Theo cách phân chia hành chính thì phủ Hải Ninh, châu Vạn Ninh được đặt vào thời Minh Mạng thứ 16 (1835) đến thời Tự Đức vẫn để như thế. Cho nên Đình Vạn Xuân có khả năng được trùng tu vào thời kỳ này.

Theo tài liệu sưu tầm của ông Hoàng Giáp (nguyên Trưởng phòng Sưu tầm – Viện nghiên cứu Hán Nôm), hiện nay các tài liệu liên quan đến Đình Vạn Xuân gồm có: 05 sắc phong của Vua Tự Đức và hương ước làng Vạn Xuân.

Các Đại biểu thực hiện nghi lễ khởi công

Nhằm đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và bảo tồn di tích lịch sử quý giá, UBND xã Hải Xuân đã thực hiện dự án khôi phục Đình Vạn Xuân, với tổng diện tích quy hoạch: 11.156m² . Gồm 8 hạng mục công trình chính và bãi đỗ xe. Trong đó, Đình chính được xây dựng theo kiến trúc truyền thống chữ Đinh (丁), 02 mái lợp ngói âm dương, diện tích 572m².

Tổng kinh phí dự kiến: 20.217.710.000 đồng, trong đó kinh phí xây dựng đình chính là 15.980.523.995 đồng. Thời gian triển khai xây dựng trong năm 2025 - 2026

Việc khôi phục, xây dựng đình Vạn Xuân, xã Hải Xuân và phục hồi, sưu tầm các hồ sơ tài liệu có liên quan đến đình Vạn Xuân qua các thời kỳ lịch sử nhằm phục dựng di tích quý báu của địa phương, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân về nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, phát huy truyền thống dân tộc, đồng thời gửi gắm niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết và gìn giữ truyền thống văn hóa nơi địa đầu Tổ Quốc.

Ngay tại Lễ khởi công, UBND xã Hải Xuân đã tiếp nhận kinh phí trên 762 triệu đồng; 191 mét vuông đất có sổ đỏ; 25 tấn xi măng từ các tổ chức, cá nhân ủng hộ xây dựng Đình Vạn Xuân. 

Ngay tại Lễ khởi công, UBND xã Hải Xuân đã tiếp nhận từ các tổ chức, cá nhân ủng hộ xây dựng Đình Vạn Xuân
Thu Hằng
Trung tâm TTVH
Loading...