I. SỰ RA ĐỜI CỦA HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM
Cách mạng tháng 8/1945 thành công, chính quyền cách mạng còn non trẻ và đứng trước tình thế hiểm nghèo. Đế quốc, thực dân lại rắp tâm gây chiến hòng bắt dân ta trở lại cuộc đời nô lệ. Chính trong những ngày sục sôi khí thế cách mạng ấy, một số nhân sĩ, trí thức yêu nước đứng ra vận động và xin phép thành lập Ban Hồng Thập tự Việt Nam (tổ chức tiền thân của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ngày nay).
Một ngày đầu xuân năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và làm việc với đại biểu Ban vận động thành lập Hồng Thập tự Việt Nam. Bác đã hỏi về tình hình lớp cứu thương đang mở, về việc lập Hội, tôn chỉ mục đích và dự kiến chương trình hoạt động, Bác giảng giải về hoạt động của một số Hội Hồng thập tự các nước và một vài tổ chức nhân đạo khác, Bác chỉ dẫn phương hướng hoạt động của Hồng thập tự nước ta và khuyên: “Phải xuất phát từ tình thương yêu nhân dân tha thiết mà góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân và làm mọi việc có thể làm được để giảm bớt đau thương cho họ”.
Ngày 23/11/1946, tại Đại hội đại biểu Hồng thập tự Việt Nam lần thứ nhất diễn ra tại Đình làng Thanh Ấm, thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa, Hà Tây (nay là Hà Nội), Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức được thành lập. Đại hội suy tôn Chủ tịch Hồ Chí Minh làm Chủ tịch danh dự của Hội và Người là Chủ tịch danh dự của Hội trong suốt 23 năm từ ngày thành lập Hội tới khi Người qua đời. Bác sĩ Vũ Đình Tụng được bầu làm Hội trưởng.
Sự ra đời của Hội Hồng thập tự Việt Nam đã đáp ứng yêu cầu góp phần chăm sóc sức khỏe và đời sống nhân dân, kịp thời phục vụ cho công cuộc toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp, bước đầu đặt nền tảng cho quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực nhân đạo.
Kể từ đó, ngày 23/11/1946 đã đi vào lịch sử của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam như một mốc son đánh dấu sự ra đời của một tổ chức xã hội nhân đạo quần chúng, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và làm Chủ tịch danh dự đầu tiên. Đây là niềm vinh dự lớn lao đối với cán bộ, hội viên, thanh, thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ Việt Nam mà không phải tổ chức nào cũng có được.
II. HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM – 75NĂM XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH
Ngay sau khi thành lập, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, hầu hết các hội viên Hồng thập tự đã tích cực tham gia phục vụ tại các mặt trận, tổ chức các trạm cấp cứu, bệnh viện dã chiến, bệnh viện hậu phương. Cũng trong thời gian này, Hội Hồng thập tự Việt Nam phối hợp với Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tiến hành các hoạt động trao trả tù binh chiến tranh theo đúng tinh thần Luật Nhân đạo quốc tế, góp phần thực hiện chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Từ năm 1955 - 1975, Hội hoạt động trong bối cảnh cả nước tập trung cho hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng chủ nghĩa hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đã có 15 tỉnh, thành phố có tổ chức Hội. Đến cuối năm 1970, toàn Hội có 170.000 hội viên, trong đó có 40.000 thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ. Hội viên tích cực tham gia các hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân, phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, vệ sinh môi trường, tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, vận động trồng cây thuốc nam, trợ giúp nhân đạo, tiếp nhận hồi hương kiều bào, vận động giúp nhân dân sơ tán, đào hầm hào để phòng tránh bom đạn Mỹ, tham gia cứu chữa, vận chuyển thương binh, nạn nhân chiến tranh.
Ngày 05/6/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Công hàm tới Chính phủ Liên bang Thụy Sĩ tuyên bố gia nhập 4 Công ước Giơ-ne-vơ về việc bảo hộ nạn nhân chiến tranh. Ngày 04/11/1957, tại cuộc họp của Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế họp ở Niu-đê-li (Ấn Độ), Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức được công nhận là thành viên của Phong trào.
Ngày 19/11/1960, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Hồng thập tự Việt Nam lần thứ II diễn ra tại Hà Nội với 150 đại biểu từ Trung ương đến các tổ chức Hội cơ sở. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Ngày 27/02/1961, Hội Hồng thập tự Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam được thành lập do Bác sĩ Phùng Văn Cung làm Chủ tịch Hội.
Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Hồng thập tự Việt Nam lần thứ III diễn ra ngày 15/12/1965. Tại Đại hội này, Hội Hồng thập tự Việt Nam chính thức đổi tên thành Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội.
Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ IV đã được tổ chức từ ngày 10-11/12/1971. Đại hội khẳng định vai trò của tổ chức Hội trong các hoạt động trợ giúp nhân đạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tham gia cấp cứu thương binh, nạn nhân chiến tranh, vệ sinh phòng bệnh, hoạt động hợp tác quốc tế. Ghi nhận cống hiến của Hội, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Huân chương Lao động hạng nhì. Bác sĩ Vũ Đình Tụng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội.
Đại thắng mùa xuân năm 1975 đã quét sạch quân xâm lược trên đất nước ta, Bắc Nam thống nhất một nhà. Đồng hành cùng đất nước trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng xã hội mới, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã tích cực phát triển tổ chức, đẩy mạnh mọi mặt hoạt động của Hội, tham gia trợ giúp những người khó khăn vươn lên trong cuộc sống.
Ngày 31/7/1976, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị hợp nhất Hội Chữ thập đỏ Việt Nam và Hội Hồng thập tự Cộng hòa miền Nam Việt Nam thành Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Bác sĩ Nguyễn Văn Thủ được bầu làm Chủ tịch Hội. Sau chiến tranh, các cấp Hội tập trung chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ, tham gia cứu trợ, vận động quyên góp gạo giúp đỡ đồng bào thiên tai, tu sửa, xây mới cầu, tôn tạo đường làng ngõ xóm, sửa chữa phòng học, trạm y tế… Hội hợp tác với ngành y tế trong phòng bệnh vệ sinh, bảo vệ sức khỏe, trồng cây thuốc nam. Gần 8.000 tổ, đội, trạm cấp cứu được xây dựng ở nhiều địa phương, bắt đầu triển khai phong trào hiến máu nhân đạo. Năm 1987, Trung ương Hội thành lập Phòng tìm kiếm tin tức thân nhân đáp ứng nguyện vọng đoàn tụ của những gia đình có thân nhân mất liên lạc do chiến tranh.
Ngày 07/9/1987, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VI) đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TW về “Củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thâp đỏ Việt Nam”, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội và mở ra thời kỳ phát triển mới của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Ngày 10-12/3/1988, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ V được tổ chức tại Hà Nội. Đây là Đại hội diễn ra khi đất nước ta bước vào công cuộc đổi mới. Đại hội đã đề ra Chương trình hành động 5 năm 1988-1993 gồm 4 nội dung chính: Củng cố phát triển Hội, góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân, góp phần thực hiện các chính sách xã hội và cứu trợ nhân đạo, hợp tác quốc tế. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân được bầu làm Chủ tịch Hội. Nhân dịp này, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được tặng Huân chương Độc lập hạng nhất.
Từ ngày 15-17/3/1995, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI diễn ra tại Hà Nội. Tổng Bí thư Đỗ Mười làm Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 14 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá VI “Về việc củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam” ngày 07-08/4/1998, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Hội cũng là sự ghi nhận những cống hiến xuất sắc của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong sự nghiệp nhân đạo.
Trong giai đoạn này, hoạt động ứng phó thảm họa bước đầu chuyển từ cứu trợ thụ động mang tính chất từ thiện, đơn thuần cung cấp các nhu yếu phẩm sau khi bị thiên tai sang chủ động phòng tránh, cứu trợ phát triển, bằng các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng, xây dựng các trung tâm phòng chống thảm họa, trồng rừng ngập mặn, hỗ trợ sinh kế… Nhiều mô hình hoạt động xã hội được xây dựng và phát triển: cơ sở nuôi dạy trẻ khuyết tật, mồ côi, trung tâm nuôi dưỡng người già, tổ cấp cơm cháo miễn phí. Ngày 09/6/1998, Quỹ Bảo trợ nạn nhân chất độc da cam trực thuộc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ra đời. Đặc biệt, tháng 12/1999, Ban Chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam bắt đầu phát động Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”.
Ngày 12 - 13/6/2000, Đại hội thi đua yêu nước của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ nhất tổ chức tại thủ đô Hà Nội. Hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, hội viên, thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ xuất sắc trong hoạt động nhân đạo thời kỳ đổi mới được Nhà nước khen thưởng. Đại hội thống nhất phát động đợt thi đua yêu nước trong toàn Hội với chủ đề “Làm nhiều việc thiện vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Ngày 07 - 09/8/2001 diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VII. Chủ tịch nước Trần Đức Lương làm Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội. Ngày 31/7/2003, tại kỳ họp thứ 4, Ban Chấp hành Trung ương Hội đã bầu Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Văn Thưởng, Thứ trưởng Bộ Y tế làm Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Đến tháng 8/2001, Hội đã phát triển tổ chức tại tất cả các tỉnh, thành và quận, huyện với trên 14.000 tổ chức Hội cấp cơ sở, với hơn 7 triệu hội viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ. Trong giai đoạn này, nhiều mô hình trợ giúp nhân đạo đã được một số địa phương thực hiện có hiệu quả: “Hũ gạo tình thương”, “Mười người giúp một người”, “Liên gia làm công tác nhân đạo”, “Vì bạn nghèo”, “Tiền lẻ đẻ tiền vàng”, “Nhà nhân đạo”… Chương trình góp vốn, cho vay vốn làm kinh tế là hình thức cứu trợ xã hội bắt đầu được các cấp Hội, các nhà hảo tâm quan tâm, giúp người dân có điều kiện tự vươn lên thoát nghèo. Hoạt động đối ngoại của Hội phát triển mạnh mẽ cả hợp tác song phương và đa phương.
Ngày 20/9/2005, tại Đại hội thi đua yêu nước Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ II, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.
Ngày 28-29/6/2007, Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2007-2012 với chủ đề “Chung sức vì nhân đạo” diễn ra tại Hà Nội. Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương tiếp tục làm Chủ tịch danh dự của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Tiến sĩ Trần Ngọc Tăng - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương được cử làm Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Đại hội xác định mục tiêu: Giáo dục truyền thống nhân ái, đổi mới nội dung phương thức hoạt động Hội, kiện toàn hệ thống tổ chức Hội, góp phần chăm so đời sống sức khỏe nhân dân, thực hiện vai trò nòng cốt trong sự nghiệp nhân đạo.
Kế thừa và phát huy kết quả các giai đoạn trước, Hội tập trung củng cố, nâng cao vị thế của tổ chức, tiến hành toàn diện các mặt công tác hội và phong trào Chữ thập đỏ; tham mưu xây dựng chính sách, pháp luật trong lĩnh vực hoạt động nhân đạo: Trình Quốc hội ban hành Luật Hoạt động Chữ thập đỏ (ngày 03/6/2008), tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động nhân đạo, tham mưu thành lập Ban chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện. Đặc biệt, năm 2008, hoạt động của Hội tiếp tục được xã hội ghi nhận thông qua Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, kêu gọi cộng đồng tham gia bằng những việc làm thiết thực, gắn với các đối tượng khó khăn theo sự giới thiệu của Hội Chữ thập đỏ.
Ngày 08/6/2010, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) đã ban hành Chỉ thị 43-CT/TW “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”. Chỉ thị nhấn mạnh “Công tác nhân đạo là bộ phận quan trọng trong công tác dân vận của Đảng, là nhiệm vụ của mỗi cấp ủy Đảng, của cán bộ, đảng viên và các tổ chức trong hệ thống chính trị, góp phần giáp dục, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các chính sách xã hội của Đảng”. Việc ban hành Chỉ thị 43 một lần nữa khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với công tác nhân đạo, góp phần củng cố tổ chức Hội và phát huy vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong các hoạt động nhân đạo thời gian tới.
Ngày 25-26/9/2010, Đại hội thi đua yêu nước Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ III tại Hà Nội.
Ngày 23/11/2011, nhân kỷ niệm 65 năm Ngày thành lập, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ 2, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của Hội cũng là sự ghi nhận những cống hiến xuất sắc của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong sự nghiệp nhân đạo.
Ngày 04-05/7/2012, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang được suy tôn là Chủ tịch danh dự của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Ông Nguyễn Hải Đường - Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương (đã có hơn 14 năm công tác tại Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trước đó) được bầu là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Đại hội đã quyết định 4 định hướng hoạt động lớn của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam giai đoạn 2012-2017, đó là: Phòng ngừa, ứng phó thảm họa, cứu trợ khẩn cấp, phục hồi tái thiết; Chăm sóc sức khoẻ dựa vào cộng đồng; Hiến máu nhân đạo, hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác; Công tác xã hội nhân đạo.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ IV diễn ra ngày 29/9/2015 tại Hà Nội.
Ngày 08/01/2016, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khóa IX lần 5 đã bầu Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Xuân Thu - Phó Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, giữ chức Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
Ngày 19/11/2016, tại Hà Nội, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã long trọng tổ chức Chương trình kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội (23/11/1946-23/11/2016) và giao lưu “Sáng mãi những tấm lòng nhân đạo”. Tại lễ kỷ niệm, thay mặt Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã trao tặng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Huân chương Lao động hạng Nhì. Nhân dịp này, Ban Chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp nhân đạo” cho các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan ban, ngành hữu quan.
Ngày 15-16/8/2017, tại Hà Nội đã diễn ra Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X Hội Chữ thập đỏ Việt Nam với sự tham gia của 487 đại biểu đại diện hơn 8 triệu cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên Chữ thập đỏ cả nước. Chủ tịch nước Trần Đại Quang được suy tôn là Chủ tịch danh dự của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Xuân Thu được bầu lại giữ chức Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Với chủ đề "Tiếp tục xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, chuyên nghiệp, đóng vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối trong công tác nhân đạo, tất cả vì người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội", đây là dấu mốc quan trọng cho thời kỳ phát triển mới của Hội, hướng tới mục tiêu tiếp tục xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, chuyên nghiệp, thực sự đóng vai trò nòng cốt, cầu nối, điều phối trong công tác nhân đạo; nâng cao hiệu quả hoạt động truyền thông, vận động nguồn lực, các phong trào, các cuộc vận động nhân đạo của Hội.
Năm 2018, lần đầu tiên Ban Bí thư Trung ương Đảng cho phép Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức thí điểm “Tháng Nhân đạo” - tháng cao điểm toàn dân làm công tác nhân đạo, triển khai vào tháng 5 hằng năm, chính thức triển khai từ năm 2021, qua đó khẳng định vai trò nòng cốt của Hội trong chủ trì phát động và thực hiện các hoạt động nhân đạo của đất nước. Đồng thời, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc ký Quyết định số 282/QĐ-TTg ngày 08/3/2018 phê duyệt Điều lệ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nhiệm kỳ 2017 - 2022. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng ký ban hành Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 09/7/2018 về “Nâng cao hiệu quả công tác nhân đạo và hoạt động chữ thập đỏ trong tình hình mới”.
III. HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM - ĐỔI MỚI VÌ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Năm 2021, Việt Nam và thế giới tiếp tục phải đối mặt với đại dịch COVID-19 diễn biến nhanh, phức tạp, khó kiểm soát, tác động tiêu cực đến nền kinh tế nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, ảnh hưởng trực tiếp đến những gia đình nghèo, những người có hoàn cảnh khó khăn, thất nghiệp, thiếu việc làm.
Trong bối cảnh đó, các cấp Hội đã tham mưu, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác bám sát chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội các cấp và Nghị quyết Đại hội Chữ thập đỏ toàn quốc lần thứ X với nhiều cách làm sáng tạo, linh hoạt, từng bước gắn với công nghệ thông tin, đạt hiệu quả cao, nổi bật là công tác tham gia phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Các phong trào lớn của Hội như: Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”, “Tháng Nhân đạo” cũng được triển khai linh hoạt, phù hợp với bối cảnh dịch bệnh COVID-19 với các mô hình hoạt động sáng tạo, hiệu quả như: “Chợ Nhân đạo”. Đặc biệt, trong cuộc chiến khốc liệt và đầy cam go với những nỗ lực và quyết tâm ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh ấy có những nỗ lực không ngừng nghỉ, không ngại hiểm nguy đến sức khỏe, tính mạng của cán bộ, hội viên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ với mục tiêu hướng về cộng đồng, sát cánh cùng bà con nhân dân, những người có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế trong xã hội. Với tinh thần Chữ thập đỏ “Vì mọi người, ở mọi nơi”, bằng tấm lòng nhân ái, sự hy sinh thầm lặng, sự sẻ chia sâu sắc, những tình nguyện viên Chữ thập đỏ đã tham gia vận chuyển, hỗ trợ hàng hóa, trang thiết bị y tế cho các lực lượng tuyến đầu và người dân ở khu cách ly, phong tỏa; tổ chức các Phiên chợ nhân đạo, gửi những món quà ấm lòng mùa dịch; tham gia các bếp ăn tình thương chăm lo bữa ăn cho các lực lượng trực chốt; tham gia hỗ trợ lực lượng y tế lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng, tiêm vắc xin. Hội Chữ thập đỏ các cấp cũng tích cực vận động, tiếp nhận nguồn lực từ các nhà hảo tâm, các doanh nghiệp tại địa phương để kịp thời hỗ trợ người dân tại những vùng dịch, những địa phương đang là “tâm dịch”.
Tổng giá trị hoạt động nhân đạo của các cấp Hội 6 tháng đầu năm 2021 đạt trên 2.700 tỷ đồng, trợ giúp trên 10,3 triệu lượt người có hoàn cảnh khó khăn (hiệu quả hoạt động đạt trên 8,7 lần kinh phí Nhà nước cấp cho Hội).
Chiến lược “Phát triển Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045” với chủ đề “Đổi mới vì sự phát triển bền vững” triển khai thực hiện những nội dung về đảm bảo an sinh xã hội, phòng chống thiên tai, chăm sóc sức khỏe nhân dân trong Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm (2021-2030) được thông qua tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và vận dụng một cách sáng tạo Chiến lược 2030 của Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, đổi mới mạnh mẽ cách thức hoạt động dựa trên 05 nền tảng: Hỗ trợ và phát triển các cấp Hội địa phương; truyền cảm hứng và huy động tình nguyện viên; đảm bảo niềm tin và trách nhiệm giải trình; chuyển đổi kỹ thuật số; thúc đẩy hoạt động hợp tác quốc tế và ngày càng phát huy vai trò của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế.
Chiến lược phát triển Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 coi việc xây dựng các cơ quan chuyên trách của Hội tinh gọn, vững mạnh; phát triển quan hệ đối tác bền vững với các cơ quan, tổ chức trong và ngoài Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế; tham mưu xây dựng và thực thi cơ chế, chính sách, quy chế phối hợp trong hoạt động nhân đạo, từ thiện là những nhiệm vụ then chốt; Coi công tác xã hội trong lĩnh vực nhân đạo, tuyên truyền các giá trị nhân đạo là nhiệm vụ nền tảng, có tính chi phối cao; triển khai các hoạt động phòng ngừa và ứng phó thảm họa, xây dựng và chuyển giao mô hình cộng đồng an toàn; chăm sóc sức khỏe trong tình huống khẩn cấp, lồng ghép công tác hiến máu tình nguyện với hiến mô, bộ phận cơ thể người là nhiệm vụ nền tảng; Coi việc phát triển lực lượng tình nguyện viên, tổ chức hiệu quả hoạt động sơ cấp cứu, xây dựng và nhân rộng mô hình sản xuất, dịch vụ vì mục tiêu nhân đạo là nhiệm vụ đột phá.
Trong giai đoạn tới, các cấp Hội Chữ thập đỏ cần tập trung tổ chức hiệu quả các mô hình, hoạt động nhân đạo, tuyên truyền mạnh mẽ các giá trị nhân đạo, đề cao niềm tin và trách nhiệm giải trình, phát huy những giá trị cốt lõi của Hội Chữ thập đỏ: Nhân đạo, vô tư, tự nguyện, chuyên nghiệp, minh bạch, thích ứng, hiệu quả, kiến tạo môi trường, truyền cảm hứng cho các hoạt động nhân đạo, từ thiện; phát triển mạnh mẽ lực lượng, đội hình tình nguyện viên; Xây dựng, triển khai chuyển đổi số trong hệ thống Hội để từng bước thích ứng và hội nhập công nghệ 4.0…nhằm hướng tới mục tiêu “Đổi mới vì sự phát triển bền vững”.
IV. 5 ĐIỂM TỰ HÀO VỀ HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM
(Những khác biệt của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam với các tổ chức khác)
1. Hội Chữ thập đỏ Việt Nam được Ban Bí thư Trung ương Đảng trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo thông qua Đảng đoàn, 2 lần ban hành Chỉ thị (Chỉ thị số 14/CT-TW ngày 07/9/1987 về “Củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thâp đỏ Việt Nam” và Chỉ thị số 43/CT-TW ngày 08/6/2010 “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”), đồng ý cho Hội triển khai “Tháng nhân đạo” từ năm 2018.
2. Hội Chữ thập đỏ Việt Nam luôn được các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước quan tâm và nhận làm Chủ tịch danh dự: Chủ tịch Hồ Chí Minh (1946-1969); Tổng Bí Thư Đỗ Mười (1995-2001); Chủ tịch nước Trần Đức Lương (2001-2012); Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (2012-2017); Chủ tịch nước Trần Đại Quang (2017-2018); Từ 2019 đến nay là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 2 lần Nhà nước tặng thưởng Hội Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1998, 2011).
3. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quan tâm. Thủ tướng Chính phủ 2 lần ban hành chỉ thị (Chỉ thị số 254/TTg ngày 16/5/1994 về việc các cấp chính quyền hỗ trợ và tạo điều kiện nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam; Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 09/7/2018 về “Nâng cao hiệu quả công tác nhân đạo và hoạt động chữ thập đỏ trong tình hình mới”). Năm 2018, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt Điều lệ Hội.
4. Quốc hội ban hành Luật hoạt động Chữ thập đỏ ngày 03/6/2008 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2009.
5. Hội Chữ thập đỏ Việt Nam là thành viên tích cực trong Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Phong trào gồm 03 thành phần: Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế, Hiệp Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, 192 Hội Chữ thập đỏ/Trăng lưỡi liềm đỏ quốc gia thành viên.
TRUNG ƯƠNG HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM
