Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa như hiện nay, hợp tác quốc tế là xu hướng chủ đạo. Các quốc gia đều có giải pháp để phát huy tối đa lợi thế vị trí địa lí, nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân lực vào chính sách phát triển kinh tế-xã hội. Việc xây dựng Khu hợp tác ngành nghề qua biên giới được nhiều quốc gia chú trọng và triển khai xây dựng. Đồng chí Đỗ Văn Tuấn, Chủ tịch UBND phường Móng Cái 1 nhận định: Qua khảo sát, đánh giá hoạt động thực tiễn của một số mô hình Khu hợp tác ngành nghề qua biên giới của Malaysia, Thái Lan, Trung Quốc với các nước láng giềng như Myanmar, Lào) và từ thực tế hợp tác giữa các địa phương biên giới của Việt Nam với các địa phương biên giới của Trung Quốc cho thấy, vai trò quan trọng của hợp tác phát triển ngành nghề qua biên giới đối với sự phát triển kinh tế - xã hội các địa phương liên quan. 

Hiện nay, lãnh đạo hai nước Việt Nam – Trung Quốc và hai tỉnh/khu (Quảng Ninh, Việt Nam/Quảng Tây, Trung Quốc) rất quan tâm đến sự phát triển kinh tế - xã hội các địa phương biên giới. Lãnh đạo hai địa phương Móng Cái và Đông Hưng đã cụ thể hóa tinh thần này bằng Bản Ghi nhớ về xây dựng biên giới bình yên, làm cơ sở để hai địa phương triển khai các hoạt động hợp tác cùng có lợi, cùng phát triển. Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái tiếp tục phát triển theo định hướng Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021 – 2030 tầm nhìn đến 2050, với chiến lược “Một tâm, hai tuyến đa chiều, hai mũi đột phá, ba vùng động lực” trong đó “Tuyến hành lang phía Đông xuất phát từ Hạ Long đến Móng Cái và hướng tới thị trường Đông Bắc Á; phát triển chuỗi đô thị sinh thái – dịch vụ, thương mại, du lịch tổng hợp cao cấp, nông nghiệp sạch – công nghệ cao và kinh tế biển; lấy phát triển công nghiêp để dẫn dắt nông nghiệp. Phát triển Khu Kinh tế Vân Đồn và Khu Kinh tế Cửa khẩu Móng Cái là hai mũi đột phá”.

Ngày 11/11/2025, Sở Công thương tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam và Ty Thương vụ Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc đã ký kết Thỏa thuận khung về thúc đẩy xây dựng thí điểm Khu hợp tác ngành nghề qua biên giới Móng Cái (Việt Nam) – Đông Hưng (Trung Quốc), gồm 06 ngành nghề hợp tác: Công nghiệp, Thương mại, Dịch vụ cửa khẩu, Logistics, Trí tuệ nhân tạo (AI) và Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ các ngành nghề hợp tác). Trên cơ sở nội dung Thỏa thuận khung này, kết hợp với ưu thế vị trí địa lí, nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân lực của địa phương, tại Diễn đàn xúc tiến đầu tư, hợp tác ngành nghề 2025 trong khuôn khổ Hội chợ Thương mại và Du lịch quốc tế Việt - Trung lần thứ 17 năm 2025 (Móng Cái, Việt Nam - Đông Hưng, Trung Quốc), phía chính quyền phường Móng Cái 1 đã đề xuất một số giải pháp trọng tâm, bao gồm: 

Bám sát Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái đến năm 2040, cụ thể hoá từng khu chức năng theo cơ cấu được xác định trong đó có khu logistic; khu mở rộng cửa khẩu Bắc Luân 1; Khu hợp tác kinh tế: Khu vực cửa khẩu thông minh.

Tập trung đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, hạ tầng cửa khẩu, hạ tầng công nghiệp, trong đó tập trung nguồn lực ưu tiên đầu tư các dự án giao thông trọng điểm để hình thành các trục giao thông vừa đáp ứng nhu cầu vận tải, đồng thời tạo dư địa thu hút đầu tư các dự án phát triển kinh tế xã hội.

Triển khai hiệu quả các Thỏa thuận, Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai địa phương biên giới là thành phố Móng Cái (Việt Nam) trước đây và thành phố Đông Hưng (Trung Quốc); Thông qua tổ chức hội chợ, diễn đàn thương mại định kỳ hai bên để tạo cầu nối giữa doanh nghiệp hai bên biên giới tìm kiếm đối tác, thúc đẩy hợp tác, trong đó có hợp tác ngành nghề qua biên giới.

Lựa chọn lĩnh vực ngành nghề trọng điểm, phù hợp điều kiện thực tế của hai bên (như ngành du lịch) để thí điểm hợp tác qua biên giới, trong đó đẩy mạnh phát triển và lấy các hoạt động Kinh tế ban đêm (gồm ẩm thực và giải trí) làm chủ chốt. 

Địa phương này cũng mạnh dạnđề nghị các cấp có thẩm quyền cho phép thí điểm áp dụng, thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội đối với các doanh nghiệp, đơn vị triển khai thực hiện Hợp tác ngành nghề qua biên giới để tạo đột phá.

Trong định hướng phát triển của tỉnh Quảng Ninh, cùng với Đặc khu Vân Đồn thì KKT cửa khẩu Móng Cái được xác định là một trong 2 mũi “Đột phá” của tỉnh. Quảng Ninh luôn ưu tiên dành nguồn lực cùng với các cơ chế chính sách đặc thù để đầu tư phát triển Móng Cái tương xứng với tiềm năng lợi thế. Trong đó, năm 2025, tỉnh đã tập trung xây dựng Đề án thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh tại cửa khẩu Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc); cũng như thúc đẩy xây dựng thí điểm khu hợp tác ngành nghề qua biên giới giữa Móng Cái, Việt Nam và Đông Hưng, Trung Quốc,… nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của hợp tác ngành nghề qua biên giới giữa hai địa phương.

Sự phát triển của Tỉnh Quảng Ninh có sự gắn kết chặt chẽ với các tỉnh, thành phố Trung Quốc, đặc biệt là tỉnh Quảng Tây. Tuyến biên giới giữa tỉnh Quảng Ninh và tỉnh Quảng Tây là không gian hợp tác hòa bình, hữu nghị, cùng phát triển; là nơi có hoạt động thương mại, du lịch nhộn nhịp, đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương biên giới hai nước. Thực hiện nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước, quan hệ hợp tác giữa hai tỉnh thời gian qua thường xuyên được tăng cường, ngày càng phát triển sâu rộng và đem lại hiệu quả thiết thực. Những năm qua, thông qua Chương trình Gặp gỡ đầu Xuân, Hội nghị Ủy ban Công tác liên hợp 4 tỉnh biên giới của Việt Nam (Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang) và Quảng Tây (Trung Quốc), các hoạt động trao đổi đoàn cấp cao được duy trì thường xuyên, mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Quảng Ninh và Quảng Tây càng được thắt chặt hơn, vững chắc hơn, tạo ra cơ sở, tiền đề quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, giao lưu văn hóa, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. 

Tỉnh Quảng Ninh luôn chân thành mời gọi, sẵn sàng chào đón các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần kinh tế theo chủ trương của đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước và cam kết đồng hành thực chất, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất về thủ tục hành chính, đất đai, giải phóng mặt bằng, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực, bảo đảm an ninh, an toàn tài sản; cung cấp các dịch vụ công tiện ích, môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, bình đẳng, minh bạch, ổn định để các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị, mang đến niềm tin, sự hài lòng và cơ hội thành công, bền vững lâu dài tại địa phương. 

Như vậy, cùng với các điều kiện nêu trên, các giải pháp thúc đẩy xây dựng thí điểm khu hợp tác ngành nghề qua biên giới Móng Cái (Việt Nam) – Đông Hưng (Trung Quốc), sẽ tiếp tục góp phần tạo ra cơ sở, tiền đề quan trọng phát triển kinh tế - xã hội hai bên, tạo động lực mạnh mẽ cho tinh thần Hợp tác- phát triển.